Apotheekhoudende huisarts krijgt meer ruimte

De rechtbank Noord-Nederland heeft in een uitspraak van 22 december 2017 (kwestie Annen) een nadere uitleg gegeven aan het bepaalde in artikel 61 lid 10 Geneesmiddelenwet. Daarin is de bevoegdheid voor een huisarts om een apotheek te exploiteren geregeld. De uitleg van de Rechtbank wijkt af van het beleid dat Farmatec (VWS) tot op heden hanteert.

De situatie tot heden

Indien de afstand tussen de eerste woning van een aaneengesloten bebouwing en een apotheek meer dan 4,5 kilometer is kan een huisarts op zijn verzoek een vergunning krijgen voor het uitgeven van geneesmiddelen aan zijn patiënten. Is die afstand minder dan 4,5 kilometer, maar meer dan 3.5 kilometer, dan kan een huisarts alleen een apotheekvergunning voor dat gebied krijgen indien dat in het belang is van de geneesmiddelenvoorziening. Het beleid van Farmatec (VWS) is in dat geval het verzoek om een vergunning te weigeren indien er een 1-uurs openbaar vervoerverbinding aanwezig is. Voorts wordt uitgegaan van aaneengesloten bebouwing en logisch afgrensbare deelgebieden. In voorkomend geval kan het zijn dat een heel dorp buiten de 4,5 kilometerstraal wordt uitgesloten van vergunning omdat het eerste huis op minder dan 4,5 km is gelegen . Gedachte is dat anders onduidelijke situaties ontstaan. De huisarts kan dan wel een vergunning krijgen voor woonkernen in het praktijkgebied verder dan 4,5 km van de apotheek.

Wat is nieuw?

De rechtbank kijkt naar de afstand tot de apotheek en kiest voor een benadering waarmee een afstand over de openbare weg van 4,5 kilometer van een apotheek in aanmerking wordt genomen. Al het gebied daarbuiten, voor zover dit behoort tot het verzorgingsgebied van de huisarts, is vatbaar voor een vergunning, ook al is het deel van een aaneengesloten gebied dat begint binnen de 4,5 kilometergrens. Een belangrijke wijziging die, indien zij in stand blijft, tot wijziging van allerlei vergunningen van apotheekhoudende huisartsen zou kunnen leiden.

Wat betekent dit?

Apotheekhoudend huisartsen zouden op basis van deze uitspraak een vergunning voor een groter gebied kunnen aanvragen. Voor huisartsen die vallen in de categorie tussen de 3,5 en 4,5 kilometer is onduidelijk wat deze aanspraak precies betekent. De uitspraak gaat in elk geval tegen het beleid van VWS in. Verdedigbaar wordt voor het gebied dat nu valt tussen de 3,5 en 4,5 kilometer dat op basis van de tekst van de wet niet meer gekeken wordt naar de afstand tot de eerste aaneengesloten bebouwing, maar naar de eerste potentiële patiënt. Bij een heroverweging van de vergunning kan een huisarts daardoor gebieden kwijtraken. Al met al is het afwachten wat de toekomst brengt. VWS zal ongetwijfeld in hoger beroep gaan tegen deze uitspraak en dat kan dit allemaal een storm in een glas water blijken te zijn als de Raad van State oordeelt dat het inderdaad de bedoeling van de wetgever was om aan het systeem niets te wijzigen en dat de wet- en regelgeving op eenzelfde wijze geïnterpreteerd moet worden als VWS dit al jaren doet.

Time will tell.