Een slimme meid is op het preferentiebeleid van haar zorgverzekeraar voorbereid

Wat is preferentiebeleid?

Preferentiebeleid is de bevoegdheid voor de zorgverzekeraar om de keuzevrijheid van haar verzekerden te beperken door uitsluitend een bepaald geneesmiddel te vergoeden. Zorgverzekeraars kunnen daardoor hoge kortingen bij fabrikanten bedingen en daarmee kosten besparen.

Preferentiebeleid en geneesmiddelentekorten

Het preferentiebeleid maakt geneesmiddelen in Nederland heel goedkoop. Of het preferentiebeleid zelf de boosdoener is van de geneesmiddelentekorten of de prijs, daar zijn de meningen over verdeeld. Wel lijkt duidelijk dat de lage prijs (die mede het gevolg is van preferentiebeleid) een belangrijke reden is. Zie ook het lezenswaardige artikel van De Correspondent hierover.

Preferentiebeleid op spiraaltjes wenselijk?

Niet alle middelen die geclassificeerd worden als geneesmiddel zijn zo eenvoudig toe te dienen als het slikken van een pil. De recente aanwijzing van het spiraaltje Levosert toont dit aan. Het doel van het plaatsen van een spiraaltje is duidelijk: een vrouw wil (nog) geen kinderen krijgen. Het plaatsen van een spiraaltje is evenwel iets anders dan het slikken van een pil. Allereerst, je doet het niet zelf, een zorgprofessional moet het doen.

En daar wringt toch wel een belangrijke schoen. Want daar waar een zorgverzekeraar de ene pil gemakkelijk kan vervangen door de andere pil en de verzekerde dit zelf kan oplossen (met alle mogelijke fouten en gedoe van dien), gaat dat een stuk minder makkelijk bij het vervangen van een spiraaltje. Het plaatsen van een ander type spiraal vergt dat de huisarts zich daartoe bevoegd en bekwaam acht. Daar hadden zorgverzekeraars zich op verkeken, waardoor de preferente status van het middel Levosert tijdelijk is opgeschort.

Toch weer als preferent aanwijzen Levosert?

Maar hoe tijdelijk is tijdelijk? Het lijkt er op dat zorgverzekeraars Levosert toch weer zullen aanwijzen als preferent. Zorg en Zekerheid heeft dat al aangekondigd. Daar heb je dan niet alleen de verzekerde mee, maar ook de (huis)arts.

Is het wenselijk dat de zorgverzekeraar zich kan bemoeien met de apparatuur die een arts moet gebruiken?

Dat brengt ons op de interessante vraag: is het maatschappelijk bezien eigenlijk wel wenselijk dat een zorgverzekeraar preferentiebeleid mag toepassen op een geneesmiddel dat de verzekerde niet eenvoudig zelf kan toedienen? Mag een verzekeraar invloed uitoefenen op het gereedschap dat een arts heeft te gebruiken? We kunnen ons niet goed voorstellen dat een chirurg ineens per verzekerde andere hechtsets, scalpels en bottenzagen zou moeten gaan gebruiken. Dat levert gevaarlijke situaties op. Dat is bij een spiraaltje niet anders.

Extra cursus volgen?

Daarnaast is het de vraag wat de rechtvaardiging is dat een arts een aparte cursus moet gaan volgen, omdat de zorgverzekeraar wat wil besparen om de inkoop van een geneesmiddel. Is het eigenlijk wel redelijk de verzekerde het risico te laten lopen dat een arts met andere materialen dan waar hij / zij niet aan gewend is moet gaan werken? De gevolgen van een niet goed geplaatst spiraaltje zijn groot. Menig huisarts heeft daarnaast wel wat beters te doen dan het volgen van een cursus om dit wel te kunnen.

Preferentiebeleid op een spiraaltje van de andere kant bekeken

Eigenlijk is het ook wel heel gek dat een zorgverzekeraar van een arts op deze wijze zou kunnen verlangen dat hij moet gaan werken met ander gereedschap. Stel je eens voor dat dit andersom zou gebeuren. Wat als een ziekenhuis zou gaan werken met een softwaresysteem van een onbekende Koreaanse softwaremaatschappij, omdat dit kosten bespaart en aan de zorgverzekeraar vraagt om haar systeem daar maar op aan te passen.

Dat is moeilijk voor te stellen, maar omgekeerd gebeurt het wel. Zorgverzekeraars zouden er goed aan doen om er bij hun preferentiebeleid ook rekening mee te houden wat de effecten zijn voor de overige stakeholders in de zorg.

Hoe gaat het verder met het preferente spiraaltje?

Voor de huisartsen met een verzekerde die een spiraaltje wil hebben en die het verzoek krijgen om een Levosert spiraal te plaatsen, omdat dit onder het preferentiebeleid valt, zal de problematiek zich in de praktijk wel oplossen. Een huisarts is niet verplicht een spiraaltje te plaatsen en kan de verzekerde ook verwijzen naar bijvoorbeeld het ziekenhuis. De zorgverzekeraar is dan al gauw tussen de EUR 300-400 kwijt, naast de kosten van het spiraaltje zelf. Dat is gelet op de kosten van het spiraaltje zelf (tussen de EUR 100-150) niet goed uit te leggen. Als je dit meeneemt kan je je afvragen waarom een zorgverzekeraar voor dit soort middelen überhaupt werkt met preferentiebeleid.

Gevolgen voor de patiënt

Voor patiënten wordt het daarom steeds belangrijker om goed te kijken naar welke zorgverzekeraars preferentiebeleid hanteren en wat daar onder valt. Daarbij is ook van belang dat patiënten goed kijken naar de aanvullende polis, want daarin kan ook de vergoeding voor de anticonceptiepil zijn beperkt tot alleen het door de zorgverzekeraar aangewezen middel. De verzekerde die om die reden juist voor de vergoeding van de anticonceptiematerialen een aanvullende polis neemt en dan tot de conclusie komt dat haar pil van voorkeur, mogelijk een pil die zij al jarenlang gebruikt, niet (meer) wordt vergoed, komt van een koude kermis thuis.

Een slimme meid is (ook) op het preferentiebeleid van haar zorgverzekeraar voorbereid.