! Opgelet, indien sprake is van een (Oekraïense) vluchteling met BSN-nummer, geldt daarvoor vanaf 1 juli 2022 de Regeling Medische zorg Ontheemden (RMO). Over deze regeling publiceerden wij een apart artikel. Voor vluchtelingen zonder BSN-nummer geldt onderstaande.

Zorg voor Oekraïners

De komst van vluchtelingen uit Oekraïne naar Nederland betekent dat een deel van de Oekraïners ook zorg van Nederlandse zorgaanbieders nodig zal hebben. Hoe wordt de zorg aan vluchtelingen uit Oekraïne bekostigd? Bij wie komt de rekening te liggen voor de verleende zorg en hoe kan de zorgaanbieder de zorg declareren? En aan welke vereisten moet zijn voldaan om aanspraak te maken op vergoeding van de zorg?

Laatst bijgewerkt op 11 april 2022, 13:40 uur

Direct naar:

• Aan welke voorwaarden dient voor aanspraak op grond van de subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden te zijn voldaan?
• Hoe dient de aanvraag te worden gedaan?
• Wat is de hoogte van de vergoeding en hoe zit het met de uitbetaling?

Bijzondere status voor Oekraïense vluchtelingen

Oekraïners hebben een bijzondere status verkregen. Zorg verleend aan Oekraïners wordt bekostigd uit de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden. Om in aanmerking te komen voor vergoeding op grond van deze regeling gelden veel en strenge voorwaarden, waar wij hierna op in zullen gaan. Deze subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden moet worden onderscheiden van een aantal andere regelingen. Indien een van de navolgende andere regelingen van toepassing is, kan geen aanspraak gemaakt worden op grond van de subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden en gaan onderstaande regelingen dus voor:

• Vluchtelingen die asielzoeker zijn, op hen is de Regeling Medische zorg Asielzoekers (RMA) van toepassing. De contractering voor de RMA loopt via DSW;
• Onverzekerbare vreemdelingen (zonder verblijfsvergunning). Zij kunnen geen zorgverzekering afsluiten en dienen de kosten zelf te betalen. Hiervoor geldt de Regeling onverzekerbare vreemdelingen;
• Wanbetalers (die zes maanden of langer geen premie hebben betaald voor hun zorgverzekering). Zij zijn reeds bekend bij overheid en zorgverzekeraars en voor hen geldt de Regeling wanbetalers;
• Personen wiens zorgkosten op grond van een andere wettelijke regeling of op grond van een verzekering tegen ziektekosten kunnen worden vergoed, zoals:
  • Vluchtelingen die werkzaam zijn in Nederland.
  • Personen die niet verzekeringsplichtig zijn (gedetineerden, militairen en personen met gemoedsbezwaren);

Voor Oekraïners die asiel aanvragen in Nederland, kan in plaats van de subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden de RMA van toepassing zijn. Voor Oekraïners die in Nederland gaan werken geldt dat zij een reguliere Nederlandse zorgverzekering moeten afsluiten. In de meeste gevallen zal evenwel de subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden van toepassing zijn.

Aan welke voorwaarden dient voor aanspraak op grond van de subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden te zijn voldaan?

Alvorens aanspraak kan worden gemaakt op een subsidie zoals bedoeld in de  Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg voor onverzekerden, dient te zijn voldaan aan de volgende vereisten:

1.
De geleverde zorg valt onder het basispakket van de Zorgverzekeringswet (Zvw);

2.
De zorg is medisch noodzakelijk en het gaat niet om Genderbehandelingen of in-vitrofertilisatiebehandelingen (deze zijn uitgesloten)

3.
Er is een (gedeeltelijk) onbetaalde rekening, welke niet kan worden betaald door of namens de patiënt. Voor vluchtelingen uit Oekraïne hoeft deze toets niet gedaan te worden volgens de website van het CAK.

Inmiddels is ook in de subsidieregeling een wettelijke basis voor dit onderscheid gemaakt. De toets of een onverzekerde (een deel van) de kosten niet zelf kan betalen geldt alleen niet voor vluchtelingen uit Oekraïne. Dit is geregeld in een nieuw artikel 3a van de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden.

Artikel 3a
In afwijking van artikel 3, vierde lid, onderdelen a en b, kan subsidie worden verstrekt voor het verlenen van medisch noodzakelijke zorg aan een persoon, waarop de Richtlijn 2001/55/EG van de Raad van 20 juli 2001 betreffende minimumnormen voor het verlenen van tijdelijke bescherming in geval van massale toestroom van ontheemden en maatregelen ter bevordering van een evenwicht tussen de inspanning van de lidstaten voor de opvang en het dragen van de consequenties van de opvang van deze personen, van toepassing is, zonder na te gaan of:

a.de kosten voor de verleende zorg op de onverzekerde persoon, bedoeld in artikel 3, eerste lid, kunnen worden verhaald;

b.de kosten voor de verleende zorg op grond van een andere wettelijke regeling of op grond van een verzekering tegen ziektekosten kunnen worden vergoed.

Opgelet: voor anderen dan vluchtelingen uit Oekraïne geldt dus nog wel steeds de toets of zij een deel van de kosten zelf kunnen betalen.

4.
Er is een Dienst van Algemeen Economisch Belang (DAEB)-overeenkomst gesloten met het CAK;

5.
Er is zo spoedig mogelijk nadat de zorg is verleend een melding gedaan bij GGD GHOR via het centrale meldpunt. Wat onder zo spoedig mogelijk dient te worden verstaan is in de regeling zelf niet langer geconcretiseerd. Wel is in de toelichting opgenomen dat als richtlijn geldt melden binnen 30 dagen. Later melden lijkt volgens de toelichting geen reden te zijn om geen aanspraak te kunnen maken op de subsidie.  Wel moet er een meldingsnummer zijn om te kunnen declareren, dus melden voor declareren blijft een vereiste.

De melding is 30 kalenderdagen geldig. Na ommekomst van deze termijn moet er dus opnieuw gemeld worden, ook voor zorg die doorloopt.

Tot 1 maart 2022 gold dat niet melden binnen 7 dagen na aanvang van de zorg altijd fataal was voor de aanspraak op vergoeding. Nieuw is dat het CAK de bevoegdheid heeft gekregen om de aanvraag toch te honoreren als eerst een melding wordt gedaan ná zeven kalenderdagen en er een geldige reden voor de te late melding is. Het CAK kan dan een uitzondering maken. In dat geval dient op het aanvraagformulier gemotiveerd te worden aangegeven (met bewijsstukken) wat de reden is voor de te late melding. Dit volgt uit een Kamerbrief over de nieuwe subsidieregeling.
Deze regeling is op 6 april 2022 verder verruimd, waardoor de termijn voor de meldingsplicht niet langer in de regeling is opgenomen. Melden moet in beginsel binnen 30 dagen, maar is geen duidelijke sanctie meer te staan op het overschrijden van deze termijn. Deze verruimde regeling geldt eerst vanaf 1 maart 2022. Hierdoor is de discretionaire bevoegdheid van het CAK om achteraf te toetsen of een overschrijding van de termijn toegestaan was achterhaald en geldt feitelijk dat het overschrijden van de termijn niet langer fataal is.
Deze verruimde regeling geldt vooralsnog voor alle aanvragen op grond van de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden, maar dit zal wel eind 2022 worden geëvalueerd.

De gegevens die bij de melding moeten worden gedaan zij ook nader beperkt tot:

• de leeftijd of het geboortejaar, de initialen, de nationaliteit en het geslacht van de onverzekerde persoon;
• het burgerservicenummer van de onverzekerde persoon, tenzij dit niet beschikbaar is.

Door de gegevens die bij de melding dienen te worden verstrekt aan te passen, zijn de gegevens volgens de toelichting bij de regeling niet langer te herleiden tot een persoon en hoeft er (dus) ook niet langer toestemming gevraagd te worden voor het verwerken van deze persoonsgegevens. Deze wijziging is doorgevoerd om de administratieve lasten te beperken.

6.
Indien toestemming is verkregen moeten de volgende gegevens in de aanvraag worden vermeld:

• Het in rekening gebrachte tarief;
• De eventueel ontvangen betalingen of vergoedingen;
• Het BSN-nummer van de patiënt (tenzij deze niet beschikbaar is);
• De leeftijd of het geboortejaar, de initialen, de nationaliteit en het geslacht van de onverzekerde persoon;

Bovenstaande blauwe voorwaarde is eveneens per 6 april 2022 gewijzigd. Voorheen gold hier als voorwaarde:  Naam, geslacht, geboortedatum en nationaliteit van de patiënt. Nu is is voor de melding aangesloten bij dezelfde gegevens die bij de declaratie dienen te worden vermeld. Door deze aanpassing van de gegevens is niet langer toestemming vereist (zie ook hierboven). Deze regeling op grond waarvan minder gegevens verstrekt behoeven te worden bij de aanvraag geldt vooralsnog voor alle aanvragen op grond van de Subsidieregeling medisch noodzakelijke zorg aan onverzekerden, maar dit zal wel eind 2022 worden geëvalueerd.

• Datum van de verleende zorg en – indien sprake van een diagnose-behandelcombinatie (DBC) – de datum van opening en sluiting;
• Het meldingsnummer en de meldingsdatum;
• Bij meerdere zorghandelingen binnen dertig kalenderdagen een vermelding van het meldingsnummer van de eerste zorghandeling. 

Hoe dient de aanvraag te worden gedaan?

Nadat een melding is gedaan bij het meldpunt en een meldingsnummer is ontvangen, kan de subsidie worden aangevraagd via de website van het CAK. De volgende documenten dienen te worden meegestuurd bij de aanvraag:

• Het subsidieformulier;
• De DAEB-overeenkomst als u voor de eerste keer declareert;
• Een kopie van een recent bankafschrift als u voor de eerste keer declareert;
• De nota(‘s).

De aanvraag kan digitaal worden ingediend
Het formulier om vergoeding te vragen voor de geleverde zorg kan op grond van een nieuw aan artikel 6 lid 4 toegevoegde bepaling ook digitaal worden ingediend. Dit is op dit moment vooral voor aanbieders die op deze wijze digitaal kunnen declareren, zoals apotheken, relevant. De mogelijkheid om de aanvraag voor de subsidie digitaal in te dienen, wat het beste vergeleken kan worden met het declareren van de zorg, verschilt per zorgsoort en kan in de loop van de tijd nog wijzigen.

Als de aanvraag niet aan bovengenoemde voorwaarden voldoet of onvolledig is, neemt het CAK de declaratie niet in behandeling. De aanvraag mag tot uiterlijk 12 maanden ná het kwartaal waarin de zorg is geleverd worden ingediend. Dat staat dus los van de meldtermijn van zeven dagen, waar u wel rekening mee heeft te houden.

Wat is de hoogte van de vergoeding en hoe zit het met de uitbetaling?

De Subsidieregeling onverzekerden bepaalt dat een subsidie uitsluitend wordt verstrekt voor zover zorgaanbieders als gevolg van het verlenen van die zorg inkomsten derven. Dat zal al snel het geval zijn, indien u zorg levert en de Oekraïense vluchteling die zorg niet heeft betaald.

De subsidie bedraagt 100% van de kosten van de verleende zorg, uiteraard voor zover deze kosten niet deels of geheel op andere wijze kunnen worden betaald. Normaliter moet de onverzekerde een eigen bijdrage betalen, maar op de website van het CAK is opgenomen dat voor Oekraïense vluchtelingen een uitzondering wordt gemaakt. Inmiddels is ook in de subsidieregeling een wettelijke basis voor dit onderscheid gemaakt (zie hierboven). Opgelet: voor anderen dan vluchtelingen uit Oekraïne geldt dus nog wel steeds de toets of zij een deel van de kosten zelf kunnen betalen.

Daarnaast worden geen kosten vergoed die hoger zijn dan in de Nederlandse marktomstandigheden in redelijkheid passend te achten zijn en worden alleen kosten die vallen onder de dekking van de basisverzekering vergoed.

De minister besluit doorgaans binnen 13 weken na ontvangst van de aanvraag en stelt dan de subsidie vast. In dat besluit is het subsidiebedrag opgenomen. Het subsidiebedrag wordt vervolgens in één keer uitbetaald. Wij sluiten niet uit dat door de verwachte grote toestroom van het aantal Oekraïense vluchtelingen, deze termijnen mogelijk niet gehaald zullen gaan worden en u er dus wel rekening mee moet houden dat u wat langer op uw geld moet wachten.