Wetsvoorstel domein-overstijgende samenwerking: financiering van preventieve maatregelen in de Wlz mogelijk maken

19 maart 2021

Het Wetsvoorstel domein-overstijgende samenwerking bestaat uit twee onderdelen: 1) het stimuleren van de inzet van preventieve maatregelen en 2) het versoepelen van de scherpe randen van de cliëntvolgende bekostiging. Het voorstel ligt nu voor ter consultatie.

Inzet van preventieve maatregelen stimuleren

De gedachte achter preventieve maatregelen is dat daardoor dure zorg kan worden voorkomen. Voor zorgkantoren is het problematisch dat zij niet kunnen investeren ter voorkoming van kosten. De kosten kunnen namelijk alleen ten laste worden gebracht van het Fonds langdurige zorg als die kosten betrekking hebben op de geleverde Wlz-zorg of de uitvoering van de Wlz. Het voorkomen dat iemand aanspraak zal maken op de Wlz valt daar niet onder. Het wetsvoorstel brengt daar verandering in door ook kosten voor preventie, dus voor personen die nog geen Wlz-indicatie hebben, te kunnen vergoeden. Gemeentes en zorgverzekeraars hebben wel de mogelijkheid om te investeren in preventie door algemene kosten te maken ter voorkoming van de aanspraak op de Wmo of Zvw.

Met het wetsvoorstel wordt beoogd te regelen dat de kosten voor de preventieve maatregelen ten laste kunnen komen van het Fonds langdurige zorg. Wel is het goed om te beseffen dat de wet ziet op het voorkomen van de aanspraak op zorg: “Een zorgkantoor kan ter uitvoering van deze wet samen met één of meer gemeenten of zorgverzekeraars of Onze Minister voor Rechtsbescherming, zorgen voor maatregelen gericht op vermindering of uitstel van de behoefte aan zorg”.

Daarbij moet in acht worden genomen dat het gaat om een wijziging van de Wlz en in de Wlz is zorg gedefinieerd als een aanspraak op zorg op grond van de Wlz. De wet moet dan ook vooral gezien worden als een betaaltitel voor het treffen van preventieve maatregelen om de aanspraak op grond van de Wlz te verminderen. Dit kan er voor zorgen dat mensen de facto langer aangewezen zijn op de zorg en ondersteuning van de gemeente en zorgverzekeraars.

Hoewel de wet een stap in de goede richting is in die zin dat de zorgkantoren nu ook kunnen investeren in preventie, kan de gescheiden financiering nog steeds een probleem opleveren. Het probleem dat de baten niet terecht komen bij de partij die heeft geïnvesteerd in preventie blijft bestaan. Ook deze wet lost dat gelet op haar huidige formulering niet op, waarbij het wel positief blijft dat het zorgkantoor nu ook kan investeren in preventie om zo haar eigen toekomstige kosten te reduceren.

Het wetsvoorstel is vormgegeven als een kaderwet. De uitvoering van de preventieve maatregelen moeten nog nader worden geregeld bij algemene maatregel van bestuur (“amvb”). Uit de toelichting bij het wetsvoorstel blijkt het voornemen om in deze amvb op te nemen dat er een duidelijk omschreven casus aan de investering ten grondslag moet liggen waarin i) wordt beschreven wat het doel is van de preventieve maatregel, ii) een inschatting wordt gemaakt van de verwachte kosten en baten, waarbij het bedrag niet hoger mag zijn dan de ingeschatte besparingen aan Wlz-zorg en waarin iii) de wijze van monitoring en evaluatie wordt beschreven. Dit voorbeeld bevestigt nogmaals de vooralsnog gesloten financieringssystematiek waarbij een duidelijke koppeling is aan de te maken kosten en de ingeschatte besparingen aan Wlz-zorg.

Versoepelen van de scherpe randen van de cliëntvolgende bekostiging

Daarnaast is het doel van dit wetsvoorstel meer mogelijkheden te bieden om financiële maatregelen te nemen die noodzakelijk zijn om specifieke cliëntgroepen van passende zorg te voorzien waarbij het niet mogelijk is aan te sluiten bij de reguliere bekostigingssystematiek. Bijvoorbeeld de kosten die essentieel zijn om de zorg te kunnen leveren maar gemaakt moeten worden voor de zorg aanvangt. Deze aanpassing betreft een wijziging van de Wet marktordening gezondheidszorg (Wmg) en beoogt door middel van het verschil in de opbrengsten en de (aanvaardbare) kosten (sluittarief) meer financiële mogelijkheden te bieden.

Op dit moment heeft de NZa voor een aantal onderwerpen reeds beleidsregels vastgesteld waarin de regeling met betrekking tot het sluittarief is uitgewerkt. In het wetsvoorstel wordt echter voorgesteld om de toepassing van het sluittarief ter verduidelijking en versteviging van de werkwijze op te nemen in de Wmg. Wat de exacte gevolgen van een dergelijke wijziging zullen zijn voor de bestaande sluittarieven is nog niet duidelijk.

Vanwege de demissionaire status van het kabinet wordt het wetsvoorstel niet aangeboden. Wel kunt u bij de consultatie een reactie geven. Een volgend kabinet kan de input van de consultatie meenemen en een besluit nemen over het vervolg.

In onze optiek is het wetsvoorstel een stap in de goede richting, maar biedt het geen goede oplossing voor domeinoverstijgende preventie. Het zou goed zijn als in breder verband wordt gekeken naar een betaaltitel voor preventie, waarbij gemeenten, zorgverzekeraars en zorgkantoren over en weer gecompenseerd kunnen worden voor investeringen die een besparing in het domein van de ander kan realiseren. Zonder een dergelijke compensatiemogelijkheid zal het met name voor preventieve maatregelen die bekostigd moeten worden vanuit de Zorgverzekeringswet moeilijk van de grond komen, omdat in dit domein zorgverzekeraars geacht worden onderling met elkaar te concurreren. Een zorgverzekeraar die goed werk doet en investeert in preventie en daardoor hogere premies moet rekenen, loopt daarmee het risico om zichzelf uit de markt te prijzen. Ook daar moet nog een duidelijke oplossing voor gerealiseerd worden.

Deel dit verhaal:

Heeft u vragen over dit onderwerp?

Neem dan contact met ons op via:

030-2332218
post@eldermans-geerts.nl

Belangrijk zorgnieuws ontvangen?

Meld u nu aan voor de nieuwsbrief met juridisch nieuws over de zorg.
Aanmelden
  • Meld u nu aan voor onze nieuwsbrief!
    Wilt u op de hoogte worden gehouden van de laatste ontwikkelingen en veranderingen op juridisch gebied? Via onze nieuwsbrief krijgt u automatisch de laatste nieuwtjes via de e-mail toegestuurd.
  • Inschrijven nieuwsbrief