Vergunningplicht en vereenvoudiging jaarverantwoording voor kleine zorgaanbieders

In een eerder artikel schreven wij omtrent de voorgenomen ontwikkelingen ten aanzien van de vergunningplicht voor (nieuwe) kleine zorgaanbieders en de wijziging van de jaarverantwoordingsplicht. Inmiddels is bekendgemaakt dat deze wijzigingen definitief per 1 januari 2025 in werking zullen treden. Welke gevolgen heeft dit voor zorgaanbieders?

Vergunningplicht
Sinds de inwerkingtreding van de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) op 1 januari 2022 is er een vergunningplicht voor instellingen die medisch specialistische zorg leveren (ongeacht het aantal zorgverleners) en voor instellingen die Zvw / Wlz-zorg verlenen met meer dan 10 zorgverleners. Op dit moment zijn kleine zorgaanbieders met 10 of minder zorgverleners uitgezonderd van de vergunningplicht.

Door de wetswijziging vervalt in de wet de zinsnede ‘met meer dan 10 zorgverleners’. Hierdoor dienen ook kleinere zorgaanbieders met 10 of minder zorgverleners over een Wtza-vergunning te beschikken. Daarmee is de vergunningplicht niet langer beperkt tot instellingen die medische specialistische zorg (doen) verlenen en instellingen die zorg (doen) verlenen op grond van de Zorgverzekeringwet of Wet langdurige zorg met meer dan 10 zorgverleners. Wat betekent dit concreet?

• Nieuwe zorginstellingen die Zvw / Wlz-zorg leveren – die starten na 1 januari 2025 – dienen voor de start van de zorgverlening een Wtza-vergunning aan te vragen, ongeacht met hoeveel zorgverleners zij de zorg uitvoeren.
• Bestaande zorginstellingen – die met 10 of minder zorgverleners Zvw / Wlz-zorg verlenen – krijgen van rechtswege een vergunning en hoeven de vergunning niet actief aan te vragen. Deze instellingen doen er goed aan om wel te kijken of zij voldoen aan de vereisten voor een vergunning, aangezien het wel mogelijk is om de vergunning in te trekken indien er niet aan de vereisten wordt voldaan.
• Bestaande zorginstellingen – die voor 1 januari 2025 al Zvw / Wlz-zorg (doen) verlenen met 11 of meer zorgverleners – dienen alsnog actief een vergunning aan te vragen, aangezien de vergunningplicht op hen al van toepassing was voor de inwerkingtreding van de wetswijziging. Aan hen wordt geen vergunning van rechtswege toegekend. Overigens is vooralsnog onduidelijk hoe het CIBG dit onderscheid in de praktijk zal maken.

Jaarverantwoordingplicht
Ten aanzien van de jaarverantwoordingplicht is er per 1 januari 2025 ook een aantal wijzigingen. Zo wordt er een nieuwe categorie (micro-zorgaanbieders) geïntroduceerd en wordt de openbare vragenlijst van de jaarverantwoording voor alle zorgaanbieders versimpeld. Dit allemaal om de administratie belasting te verminderen.

De openbare jaarverantwoording bestaat uit de volgende onderdelen:

1. Een financiële verantwoording
2. Bij de financiële verantwoording te voegen informatie
3. Een online openbare vragenlijst (via DigiMV)

Categorieën zorgaanbieders
Bij de jaarverantwoordingplicht worden zorgaanbieders in een categorie ingedeeld: micro, klein, middelgroot en groot. Voor de eerste drie categorieën gelden verschillende vrijstellingen gelet op de omvang van het bedrijf. Hoe groter de onderneming hoe uitgebreider de openbare jaarverantwoording dient te zijn.

De omvang van de zorgaanbieder is vooral bepalend voor de informatie die moet worden opgenomen in de jaarrekening en om te bepalen of een bestuursverslag moet worden opgesteld, of er een accountantscontrole nodig is (beide eisen alleen voor middelgrote en grote zorgaanbieders) en of er nog afzonderlijke jaarlijkse verslagen opgesteld moeten worden.

In de tabel hieronder is aangegeven wanneer een zorgaanbieder in een bepaalde categorie valt. Hiervoor dient de zorgaanbieder twee opeenvolgende balansdata te hebben voldaan aan minimaal twee van de drie eisen:

Inhoud jaarverantwoording micro-aanbieders
Voor micro-aanbieders wordt alleen de hoogstnoodzakelijk gegevens en informatie uitgevraagd en de meest beperkte en eenvoudigste jaarverantwoording verplicht gesteld. Zo bestaan de beperkte balans en de winst- en verliesrekening alleen uit hoofdposten (zonder onderverdeling). Daarnaast zijn micro-aanbieders vrijgesteld van de volgende verplichtingen:

• Toelichting op de beperkte financiële verantwoording;
• Overleggen van bestuursverslag;
• Accountantscontrole (c.q. controleverklaring);

Daarnaast zijn micro-aanbieders vrijgesteld van de gehele openbaarmakingsverplichting. Ook kunnen micro-zorgaanbieders volstaan met een beperkte gedeeltelijke openbare vragenlijst in plaats van een openbare uitgebreide vragenlijst. De beperkte openbare vragenlijst bestaat enkel uit een bestuursverklaring (middels eHerkenning). De niet-openbare beperkte vragenlijst (via DigiMV) bevat vragen die zien op identificerende gegevens, gegevens over aantallen zorgverleners en aantallen patiënten.

Aanvullende vragenlijst NZa bij jaarverantwoording
Voorts heeft de NZa in haar brief d.d. 31 oktober 2024 laten weten dat zij afziet van de NZa vragenlijst voor micro-zorgaanbieders binnen de jaarlijkse verantwoording. Dat is voor deze groep aanbieders dus goed nieuws gelet op de proportionaliteit omtrent de administratieve lasten.

Wanneer gaat de grens voor het hebben van een interne toezichthouder naar 50 zorgverleners?
In een Kamerbrief d.d. 20 juni 2024 heeft (oud-)minister Helder aangekondigd dat zij voorbereidingen gaat treffen om het Uitvoeringsbesluit Wtza aan te passen en daarmee de bovengenoemde grens op te hogen naar 50 zorgverleners.

De oude grens blijft wel gelden voor “instellingen waar cliënten gedurende ten minste een etmaal verblijven of die zorg (doen) verlenen waarbij sprake is van medisch specialistische zorg, persoonlijke verzorging, begeleiding of verpleging.”

Indien een zorgaanbieder bijvoorbeeld persoonlijke verzorging, begeleiding of verpleging levert, betekent dat de oude grens – van 11 of meer zorgverleners – blijft gelden, ook als de ophoging naar 50 zorgverleners doorgaat.

Begin december 2024 is een voornemen tot wijziging van het Uitvoeringsbesluit Wtza ter consultatie aangeboden. Indien dit voorstel wordt aangenomen zal de grens waarbij een interne toezichthouder nodig is worden gewijzigd van meer dan 25 naar meer dan 50 zorgverleners.  In het voorstel tot wijziging staat dat de ingangsdatum van deze wijziging 1 juli 2025 is. Het is dus duidelijk dat deze wijziging niet per 1 januari a.s. in zal gaan maar, als dit voorstel wordt aangenomen, eerst per 1 juli 2025.

Tot slot
De wetswijziging omvat ook goed nieuws voor andere zorgaanbieders, die niet in het micro-regime vallen. Ook voor hen zijn de openbare vragenlijsten verduidelijkt en versimpeld.