Steeds meer zorgaanbieders werken in de zorg zonder dat zij een overeenkomst hebben gesloten met (alle) zorgverzekeraars. Dit heeft diverse redenen. Soms komt dit omdat een zorgverzekeraar geen overeenkomst wil sluiten met bepaalde partijen, bijvoorbeeld omdat de zorgverzekeraar aangeeft al afdoende zorg te hebben ingekocht, omdat de zorgverzekeraar de zorg selectief heeft ingekocht bij een aantal partijen of omdat er uit beleidsoverweging voor is gekozen geen contract meer aan te bieden aan kleinere organisaties.
Steeds vaker zien we ook dat het initiatief om zonder contract te werken ligt bij de zorgaanbieder zelf. Vaak is dat ingegeven door de condities verbonden aan de overeenkomst die door de zorgaanbieder als de knellend of beperkend worden ervaren. Denk daarbij aan een te laag budget (omzetplafond), een (te) lage vergoeding, volumebepalingen op grond waarvan de hoeveelheid zorg die gemiddeld mag worden geleverd beperkt is (gemiddelde prijs per unieke verzekerde / bandbreedte afspraken). En daarnaast zijn er ook zorgaanbieder die principieel tegen het sluiten van een overeenkomst met de zorgverzekeraar zijn.
Vaak kiezen deze zorgaanbieders er voor om genoegen te nemen met een lagere vergoeding, omdat zij het deel van de vergoeding dat de verzekeraar niet aan de verzekerde vergoedt, omdat de verzekerde heeft gekozen voor een ongecontracteerde zorgaanbieder, voor hun rekening nemen.
Het ontbreken van een directe betaalrelatie kan lastig zijn voor de liquiditeit. Afhankelijk van de zorgsoort zijn daar verschillende oplossingen voor te bedenken. Bij de tandarts vinden we het niet heel gek om te pinnen na afloop van de behandeling. Bij ongecontracteerde fysiotherapeuten komt dat ook steeds vaker voor. Maar in de thuiszorg en wijkverpleging gaat dat toch vaak anders. Daarbij speelt natuurlijk ook een rol dat het om forse kosten kan gaan.
Akte van cessie
In de praktijk lossen zorgaanbieders die niet direct betaald kunnen worden dit op door te werken met een akte van cessie. Hierdoor draagt de verzekerde zijn recht op vergoeding op de zorgverzekeraar over aan de zorgaanbieder, waardoor de zorgaanbieder toch rechtstreeks betaald kan worden door de zorgverzekeraar. Op zich een praktische oplossing, maar zorgverzekeraars zitten daar vaak niet op te wachten. In de polisvoorwaarden sluiten ze dan de mogelijkheid van een akte van cessie uit.
In de rechtspraak was eerst aangenomen dat een zorgverzekeraar een dergelijke bepaling in de polisvoorwaarden niet aan de zorgaanbieder mocht tegenwerpen (het was onrechtmatig tegen de ongecontracteerde zorgaanbieders), maar volgens recente jurisprudentie mag dit wel. In de zaak van Zilveren Kruis tegen Stichting Zorgrecht van 10 juli 2018 heeft het Gerechtshof Arnhem-Leeuwarden bepaald dat Zilveren Kruis dit wel mag. Gelukkig hanteren niet alle zorgverzekeraars deze beperking en wordt de akte van cessie nog wel veel gebruikt. Het kan wel zijn dat andere verzekeraars zullen volgen. Dan blijft het wel de vraag of deze verzekeraars dat goed genoeg in de polisvoorwaarden zetten dat zij dit ook aan zorgaanbieders mogen tegenwerpen, maar als ze dat doen, dan wordt de waarde van een akte van cessie wel minder.
Pandakte
Een andere, in de zorg minder gebruikelijke, wijze om rechtstreekse betaling te realiseren is het verpanden van de vordering. Anders dan bij een akte van cessie, gaat het bij het bij het verpanden van de vordering op de verzekeraar niet om overdragen van de vordering door de verzekerde aan de zorgaanbieder, maar om het vestigen van een zekerheidsrecht op deze vordering. Een pandrecht op een vordering is te vergelijken met een hypotheek op een huis. De vordering wordt dan in onderpand gegeven.
De gevolgen van een akte van verpanding en een akte van cessie zijn wel redelijk vergelijkbaar. Als de verpanding kenbaar is gemaakt aan de schuldenaar, dan mag deze in beginsel alleen bevrijdend betalen aan de pandhouder. Het verschil is wel dat een vordering van de verzekerde op de zorgverzekeraar blijft.
Het is niet duidelijk of de bepalingen die zorgverzekeraars in hun polissen opnemen ook een akte van verpanding uitsluiten. En of dat laatste überhaupt is toegestaan en aan de zorgaanbieder die pandhouder is zou kunnen tegengeworpen. Wij verwachten hierover in de komende periode wel ontwikkelingen in de rechtspraak.
Modellen
In de praktijk zien wij dat zorgaanbieders voor de akte van cessie vaak werken met documenten die zij ergens op internet hebben geplukt die niet altijd het gewenste effect hebben. Soms is er van een overdracht van een vordering niet eens sprake en behelst de met de cliënt gemaakte afspraak niet veel meer dan uitstel van betaling voor de verzekerde, totdat hij door de zorgverzekeraar betaald is.
Om die reden, en omdat de akte van verpanding nog onbekend is, heeft Eldermans|Geerts een model akte van cessie en een model akte van verpanding voor zorgaanbieders opgesteld. Mocht u interesse hebben in dit model, dan kunt u dit bij ons bestellen voor € 125,= exclusief 21% btw (€ 151,25 inclusief btw) per model of € 185,= exclusief btw (€ 223,85 inclusief btw) voor beide modellen gezamenlijk.
Voor de goede orde wijzen wij er op dat op deze modellen auteursrecht rust. Dus mocht u ons model besteld hebben en u kent een collega waar dit ook een oplossing voor is, dan dient deze dit model zelf bij ons te bestellen. Om deze reden kunnen wij de prijs ook laag houden.
Aanvullende opmerking: opgelet bij materiële controles
Het valt ons op dat ongecontracteerde zorgaanbieders bij materiële controles vaak de fout in gaan door (desgevraagd) gegevens aan de zorgverzekeraar te verstrekken bij een materiële controle. Dit mag op grond van de wet niet. Alleen gecontracteerde zorgaanbieders en zorgaanbieders met een betaalovereenkomst met de zorgverzekeraar mogen in het kader van een materiële controle gegevens aan de verzekeraar verstrekken. In alle andere gevallen mag de zorgaanbieder deze gegevens alleen aan de verzekerde zelf verstrekken. Voor meer informatie hierover, zie onze website over materiële controles.
