In de zorgsector zijn er verschillende toezichthouders, die elk op een ander onderwerp toezicht houden. Als zorgaanbieder kunt u op verschillende wijzen met deze toezichthouders geconfronteerd worden. De Nederlandse Zorgautoriteit (NZa) en Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ) zijn twee van deze organen.
Nederlandse Zorgautoriteit (NZa)
De NZa kent u met name van de prestatiebeschrijvingen en de tariefbeschikkingen die zij voor verschillende disciplines opstellen. De NZa houdt, als ‘marktmeester’ in de zorg, echter ook toezicht op zorgaanbieders en zorgverzekeraars. Daarbij dient de NZa steeds het belang van de patiënt, de verzekerde, in het oog te houden: het gaat om borging van kwaliteit, tijdigheid en betaalbaarheid van zorg. De NZa controleert of zorgaanbieders zich aan wet – en regelgeving houden. Daarnaast stelt de NZa tarieven en behandelomschrijvingen vast. Ook geeft de NZa regels, over bijvoorbeeld de informatieverstrekking door zorgaanbieders en verzekeraars aan patiënten.
Daarnaast houdt de NZa onder meer toezicht op de controles die door zorgverzekeraars uitgevoerd worden op de door zorgaanbieders ingediende declaraties. Dit zorgt er voor dat zorgverzekeraars de afgelopen jaren steeds meer formele en materiële controles uitvoeren. Voor meer informatie over materiële controles verwijzen wij u naar onze pagina materiële controles.
Tot slot houdt de NZa ook toezicht op de markt ten aanzien van mogelijke aanmerkelijke marktmacht zowel bij zorgverzekeraars als zorgaanbieders en voert de NZa de zorgspecifieke fusietoets uit. De zorgspecifieke fusietoets is een toets waarbij de NZa voorgenomen samenwerkingen (fusies, overnames) beoordeelt, waarbij tenminste één zorgaanbieder betrokken is. Daarnaast gelden er nog een aantal criteria, zodat de zorgspecifieke fusietoets niet op alle vormen van samenwerking met een zorgaanbieder van toepassing is. Overigens heeft de overheid het voornemen zowel de zorgspecifieke fusietoetsing als een deel van het markttoezicht op aanmerkelijke marktmacht over te hevelen naar de ACM.
Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ)
De Inspectie voor de Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), voorheen de Inspectie voor de Gezondheidszorg (IGZ), ziet erop toe dat zorgaanbieders en zorgbesturen professioneel handelen binnen de heersende wet – en regelgeving en veldnormen. Dat doet zij middels (i) risicogestuurd toezicht en (ii) incidententoezicht. (i) Het risicogestuurde toezicht vindt plaats op basis van indicatoren die zorgverleners zelf hebben aangeleverd en op basis van informatie uit openbare documenten. Thema’s die in 2017-2018 prioriteit hebben, zijn onder meer medicatieveiligheid en disfunctionerende beroepsbeoefenaren. (ii) Het incidententoezicht vindt veelal plaats op basis van meldingen van een zorggerelateerd incident door burgers en/of zorgaanbieders.
Voor dit toezicht maakt IGJ voornamelijk gebruik van informatie die door zorgverleners zelf wordt aangeleverd en openbare informatie.Bij beide gevallen van toezicht kan een inspectiebezoek onderdeel zijn van het toezicht. Deze bezoeken vinden in de regel onaangekondigd plaats. Een dergelijk bezoek, kan ook indien u meent alles op orde te hebben, behoorlijke gevolgen hebben.
Indien IGJ constateert dat de zorgverlening niet op orde is gaat zij meestal over tot handhaving. In dat verband kan IGJ verschillende soorten maatregelen opleggen die verschillen in zwaarte. Sommige maatregelen worden bovendien openbaar gemaakt. Indien u het met de maatregel en/of de publicatie niet eens bent kan daar verweer tegen gevoerd worden. De procedure die daarvoor geldt is niet voor elke maatregel hetzelfde. Indien u hiermee geconfronteerd wordt kunnen wij u daarin adviseren en bijstaan. Ook in het voortraject, zoals bij een bezoek van de inspectie, kunnen wij u bijstaan en in de gaten houden of een en ander volgens de regels verloopt. Bovendien kunnen wij dan reeds in een vroeg stadium ingrijpen mocht dat nodig zijn, bijvoorbeeld omtrent de verslaglegging en de rapportage. Het kan immers van cruciaal belang zijn hoe iets is geformuleerd in een rapportage voor het vervolg van het onderzoek.
Over de openbaarmaking door IGJ schreven wij een blog, genaamd ‘naming & shaming in de zorg’. Ook over het toezicht op nieuwe zorgaanbieders door IGJ hebben wij geschreven.