Het recht op inzage (en/of afschrift van gegevens) is een fundamenteel recht voor patiënten, maar is niet uitsluitend in één specifieke wet vastgelegd. Overkoepelend is er de Algemene verordening gegevensbescherming (“AVG”) die de betrokkene het recht op inzage geeft in de persoonsgegevens die een organisatie – ook wel de verwerkingsverantwoordelijke – van hem/haar verwerkt. Daarnaast is er ook sectorspecifieke wetgeving omtrent het inzagerecht, bijvoorbeeld te vinden in de Wet op de geneeskundige behandelingsovereenkomst (“WGBO”), de Jeugdwet of in de Wet aanvullende bepalingen werking persoonsgegevens in de zorg (“Wabvpz”). Een inzageverzoek kan dus op basis van diverse grondslagen worden ingediend, maar wat is nu precies het verschil? In dit artikel gaan we in op de belangrijkste verschillen tussen de AVG en de WGBO omtrent het inzagerecht.
AVG
Wat is de wettelijke grondslag en het toepassingsgebied?
Het inzagerecht op basis van de AVG is algemeen en dus niet specifiek voor de zorg. Op basis van artikel 15 AVG heeft een betrokkene het recht op inzage in de persoonsgegevens die een organisatie van hem/haar verwerkt.
Wie kan om inzage verzoeken?
Iedere betrokkene heeft het recht om inzage in zijn persoonsgegevens. Betrokkenen zijn natuurlijke personen waarvan de organisatie gegevens heeft verwerkt.
Welke gegevens vallen onder het inzageverzoek?
In principe vallen alle persoonsgegevens onder het inzageverzoek van de AVG. Deze informatie kan aan de betrokkene worden verstrekt middels een overzicht waarin de volgende elementen zijn opgenomen:
- Het doel waarvoor de gegevens van de verzoeker worden verwerkt (bijvoorbeeld de behandeling);
- Indien van toepassing, welke derden de gegevens van de verzoeker hebben ontvangen;
- Hoe lang de gegevens van de verzoeker worden bewaard;
- Welke andere rechten de verzoeker heeft (denk aan de AVG-rechten op verwijdering, beperking, informatie en meer).
Het inzagerecht op basis van de AVG betekent niet dat de betrokkene zonder meer recht heeft op inzage in (of kopie van) stukken of dossiers als zodanig als daarin de persoonsgegevens van de betrokkene voorkomen. In de AVG is namelijk niet opgenomen dat de betrokkene het recht heeft op inzage of een kopie van de stukken waarin de persoonsgegevens zijn verwerkt. Het gaat om het recht op inzage van persoonsgegevens en bepaalde informatie. Er bestaat een recht op een volledig overzicht, in begrijpelijke vorm, van alle persoonsgegevens die van iemand worden verwerkt.
Indien een patiënt een inzageverzoek doet voor zijn medisch dossier op basis van de AVG, zal er in beginsel niet kunnen worden volstaan met het verstrekken van een overzicht van gegevens uit het medisch dossier, zo oordeelde het Europees Hof van Justitie. De zorgverlener dient in dat geval wel een kopie te overleggen van alle gegevens waarover de verwerkingsverantwoordelijke in onbewerkte vorm beschikt, namelijk alle medische documenten van de patiënt. Ook de loggegevens kunnen worden opgevraagd op basis van de AVG, zo wordt ook bevestigd in dit arrest van het Hof Arnhem-Leeuwarden.
Binnen welke termijn moet aan het inzageverzoek worden voldaan?
De AVG bepaalt dat zo snel mogelijk, maar in ieder geval binnen één maand na ontvangst van het inzageverzoek, aan het verzoek moet worden voldaan. Deze termijn kan eenmalig met twee maanden worden verlengd. Betrokkene moet binnen één maand op de hoogte worden gebracht van de verlenging. Tevens van belang is dat er voor het voldoen aan een inzageverzoek geen kosten in rekening mogen worden gebracht bij de betrokkene, tenzij er meerdere verzoeken worden ingediend.
WGBO
Wat is de wettelijke grondslag en het toepassingsgebied?
De WGBO geldt specifiek voor de zorg. Het inzagerecht op basis van de WGBO is geregeld in artikel 7:456 BW. Dit artikel regelt dat de patiënt recht heeft op inzage in of afschrift van zijn medisch dossier.
Wie kan om inzage verzoeken?
Het inzagerecht is beperkt tot de patiënt zelf of zijn wettelijk vertegenwoordiger (bijvoorbeeld de ouders van een kind jonger dan 12 jaar). Voor kinderen van 12 tot 16 jaar geldt dat zowel het kind als de ouders toestemming moeten geven voor het inzageverzoek. Bij patiënten die wilsonbekwaam zijn, beslist de vertegenwoordiger, met dien verstande dat een bewindvoerder geen recht op inzage heeft.
Welke gegevens vallen onder het inzageverzoek?
Alle gegevens die tot het medisch dossier behoren vallen onder dit inzageverzoek. Persoonlijke werkaantekeningen en financiële gegevens behoren niet tot het medisch dossier. Daarnaast volgt uit de WGBO dat inzage achterwege dient te blijven indien “dit noodzakelijk is in het belang van de bescherming van de persoonlijke levenssfeer van een ander”. Zodoende dient niet (geheel) aan een inzageverzoek te worden voldaan indien daarmee (i) het belang/de persoonlijke levenssfeer van een ander wordt geschaad en (ii) het belang van die ander zwaarder weegt dan het belang dat de verzoeker heeft bij inzage in het medisch dossier. Hierbij zal dus steeds een belangenafweging moeten worden gemaakt.
Binnen welke termijn moet aan het inzageverzoek worden voldaan?
De WGBO kent geen termijn waarbinnen moet worden gereageerd op het inzageverzoek. Dat houdt in dat wordt teruggevallen op de AVG en de daarin neergelegde termijn, zoals hierboven omschreven.
Overige wetten
De AVG en WGBO zijn niet de enige wetten waarin een inzagerecht is neergelegd. Ook de Jeugdwet kent een eigen regeling (artikel 7.3.10) ten aanzien van inzageverzoeken. Dit geldt, vanzelfsprekend, enkel voor inzageverzoeken die worden gedaan binnen het kader van de Jeugdwet.
Tevens noemenswaardig is de Wabvpz. Daarin is neergelegd dat patiënten recht hebben op elektronisch inzage en afschrift van hun medische dossiers. Dat is een aanvulling op het inzagerecht op grond van de WGBO (en de AVG).
Tot slot
Als er een inzageverzoek wordt ingediend, is het van belang om na te gaan op basis van welke wet het inzageverzoek wordt gedaan. De strekking, reikwijdte en verplichtingen kunnen namelijk van elkaar verschillen.
