Onlangs werd bekend dat meer dan 1000 WTZi-instellingen niet aan de verplichting hebben voldaan om tijdig hun jaarverantwoording te deponeren. Deze instellingen hebben van de Inspectie Gezondheidszorg & Jeugd (IGJ) een schrijven ontvangen, waarin IGJ aankondigt een voornemen te hebben om een last onder dwangsom op te leggen: indien niet binnen 4 weken alsnog aan de verplichtingen wordt voldaan, volgt daadwerkelijk een last onder dwangsom en dient de zorginstelling een geldbedrag te betalen. Om welke verplichtingen gaat het? En kunnen zorginstellingen uitstel vragen of bezwaar aantekenen tegen de last onder dwangsom?
Verplichting deponeren jaarstukken
Zorginstellingen die een WTZi-toelating hebben aangevraagd en daadwerkelijk zijn toegelaten, zijn verplicht om hun jaarstukken jaarlijks vóór 1 juni te deponeren bij het CIBG, via Jaarverantwoordingzorg.nl. De verplichting geldt onder meer voor instellingen voor medisch specialistische zorg en voor instellingen voor persoonlijke verzorging en verpleging. Daarnaast dienen ook jeugdhulpaanbieders aan de deponeringsverplichting te voldoen. Door middel van de jaarlijkse deponering legt de zorgorganisatie verantwoording af over de wijze waarop met Zvw- en Wlz-geld is omgegaan.
Last onder dwangsom
IGJ is verantwoordelijk voor het toezicht op de naleving van deze verplichting. In dat kader ontvangt IGJ van het CIBG een overzicht met zorgorganisaties die de Jaarverantwoording niet of niet volledig hebben gedeponeerd. Deze instellingen ontvangen van IGJ een brief, waarin een ‘voornemen tot een last onder dwangsom’ wordt geuit. Deze brief kan worden gezien als een waarschuwing, want indien de zorgorganisatie alsnog binnen vier weken de jaarstukken indient, hoeft de zorgorganisatie geen geldbedrag te betalen.
Indien het CIBG binnen vier weken nog geen (volledige) jaarstukken heeft ontvangen, brengt het CIBG IGJ daarvan op de hoogte en volgt een last onder dwangsom voor de zorgorganisatie. Vanaf dat moment begint een termijn van 14 weken te lopen: in de eerste vier weken kan de zorgorganisatie alsnog ‘ongestraft’ de jaarstukken indienen en vanaf week vijf volgt een last onder dwangsom van € 1.000,- per week met een maximum van € 10.000,-. Indien na 10 weken de jaarstukken nog niet zijn gedeponeerd, kan IGJ dit traject opnieuw starten.
Schematisch is de handelwijze van IGJ dus als volgt:
Uitstel, zienswijze en bezwaar
Onder omstandigheden komen zorgorganisaties in aanmerking voor uitstel voor het deponeren van de jaarstukken. Dit is het geval bij overmacht. Een uitstelverzoek moet vóór 1 april worden ingediend via het uitstelformulier. De ervaring leert dat het uitstelverzoek goed (juridisch en feitelijk) gemotiveerd moet zijn, om in aanmerking te kunnen komen voor uitstel. Binnen vier weken besluit IGJ op het uitstelverzoek.
Indien IGJ het voornemen om een last onder dwangsom op te leggen bekend maakt, kan de zorgorganisatie binnen de vier-wekentermijn een goed onderbouwde zienswijze indienen en bijvoorbeeld aangeven dat het voor haar feitelijk onmogelijk is om de jaarstukken tijdig te deponeren. IGJ kan dan, op verzoek, besluiten geen last onder dwangsom op te leggen.
Als IGJ uiteindelijk toch een last onder dwangsom oplegt, kan juridisch bezwaar gemaakt worden tegen dat besluit. Let wel, dat moet binnen zes weken na het besluit. In het bezwaarschrift moeten onder meer de bezwaargronden goed worden uitgewerkt en moet worden aangegeven waarom een last onder dwangsom niet terecht is (bijvoorbeeld omdat de stukken wel degelijk volledig zijn aangeleverd) of niet redelijk is (bijvoorbeeld omdat de zorgorganisatie om een of andere reden geen verwijt kan worden gemaakt).
Financiële consequenties wel redelijk?
Het aantal van 1000 zorgorganisaties die te horen hebben gekregen dat zij niet aan de WTZi-verplichting voldoen, bedraagt meer dan een kwart van het totale aantal WTZi-toegelaten instellingen. Dat roept de vraag op of deze verplichting wel bij elke zorginstelling bekend is, en of het – zeker gelet op de regeldrukte in de zorg en alle andere juridische verplichtingen voor zorgaanbieders – wel redelijk en evenredig is om instellingen direct een last onder dwangsom op te leggen. Waakzaamheid is echter geboden, gelet op de handelwijze van IGJ en de eventuele financiële consequenties voor de zorginstelling.