Extra geld voor GGZ of alleen op papier?

“Blokhuis wil cliëntenstops in de ggz voorkomen.” – kopt Zorgvisie op 15 mei 2018.

Dat lijkt op het eerste gezicht goed nieuws. Staatssecretaris Blokhuis nuanceert zijn stelling dat zorgverzekeraars het extra budget voor de GGZ dat op de plank ligt niet uit hoeven te geven. Zorgverzekeraars moeten wel aan hun zorgplicht voldoen en het geld is in beginsel beschikbaar. Blokhuis wil cliëntenstops in de GGZ voorkomen.

Extra geld onzeker door omzetplafond

Vervolgens kunnen we lezen dat zorgverzekeraars al € 109 miljoen extra zorg hebben ingekocht en er dus maar € 179 miljoen overblijft. Maar of dat laatste klopt is de vraag. Want er is een verschil tussen het beschikbaar stellen van budget voor de inkoop van zorg en het daadwerkelijk uitgeven van dit geld. Zorgverzekeraars werken in de GGZ nog steeds met omzetplafonds, budgetplafonds, zorgkostenplafonds of hoe je ze ook wil noemen. Per saldo werkt een omzetplafond maar een kant op, namelijk ten nadele van zorgaanbieder. De zorgaanbieder die het omzetplafond overschrijdt, wordt door de zorgverzekeraar gekort. De zorgaanbieder die eronder blijft, krijgt niet meer uitgekeerd.

Het systeem van het hanteren van omzetplafonds heeft dus feitelijk tot gevolg dat zorgverzekeraars geld overhouden. Reden genoeg om nog eens na te gaan hoe dat nu precies zit met deze € 109 miljoen die extra is ingekocht. Hoeveel daarvan zal als gevolg van onderschrijding van het beschikbaar gestelde budget niet worden uitgegeven? Zo lang omzetplafonds gehanteerd worden, valt niet uit te sluiten dat er van deze extra gelden per saldo niets wordt uitgegeven.

Terugdringen wachtlijsten en omzetplafond gaan niet samen

Dit roept de vraag op of en in hoeverre het te verdedigen is dat, zolang er wachtlijsten zijn voor GGZ, verzekeraars in hun contracten volumemaatregelen opnemen, zoals omzetplafonds of beperking van de hoogte van de gemiddelde kosten per verzekerde. Al deze maatregelen hebben immers tot gevolg dat het voor gecontracteerde aanbieders onaantrekkelijk wordt om de complexe patiënten te behandelen. Als we de wachtlijsten in de GGZ echt willen terugdringen, dan moeten wij niet alleen kijken naar het geld dat op papier ter beschikking gesteld wordt, maar dan moet ook gekeken worden naar de andere maatregelen die effect kunnen hebben voor de capaciteit.

Omzetplafond zorgt er voor dat organisatie niet kan investeren

Dat een organisatie gedurende het jaar aanvullend budget kan krijgen, klinkt – net als de € 109 miljoen extra die is uitgetrokken – sympathiek, maar in de praktijk is het de vraag wat je daaraan hebt. Want voor een zorgaanbieder blijft het een onzekere omstandigheid waar je niet op voorhand vanuit kan gaan en je capaciteit ook niet op kan afstemmen. En dat laatste is wel nodig willen wij de wachtlijsten echt terugdringen.