Zorgverzekeraars en aanbesteding – de status quo

Zorgverzekeraars kopen steeds meer selectief in, dat wil zeggen dat zorg maar bij één of enkele partijen wordt ingekocht. Deze inkoopprocedures lijken vaak op een aanbestedingsprocedure die verplicht is bij overheidsinstelling of grotendeels door de overheid gefinancierde partijen. Daarbij is sprake van strenge regels en de verplichting transparante criteria te hanteren en gelijke behandeling te borgen. Gelden die beginselen ook voor selectieve inkoopprocedures van zorgverzekeraars die erg lijken op aanbestedingen?

Zorgverzekeraars zijn niet verplicht aan te besteden en hebben contracteervrijheid. Zij mogen in principe zelf bepalen of zij de aanbestedingsbeginselen  van toepassing verklaren. Zij moeten dit wel duidelijk vooraf kenbaar maken. Uitsluiting van de toepasselijkheid van de voor aanbesteding geldende beginselen mag, al kan dit onder  bepaalde omstandigheden onredelijk zijn.

Als in de inkoopdocumenten staat dat de beginselen van toepassing zijn, kan er geen misverstand bestaan. Als er in de inkoopprocedure niets vermeld wordt over toepasselijkheid van de aanbestedingsbeginselen, dan moet gekeken worden naar de verwachtingen die zijn gewekt op basis van de inkoopvoorwaarden en de omstandigheden van het geval, zoals de hoedanigheid (denk aan professionaliteit en grootte) van partijen. Dit is bevestigd in een uitspraak van de Hoge Raad van 3 mei 2013.