Welke rechtsvorm kunt u hanteren binnen de GGZ?

Dat je een instelling wordt hoeft niet perse te betekenen dat de praktijk een andere rechtsvorm moet aannemen. Maar bij elke zakelijke samenwerking, kan het goed zijn om erover na te denken of je bijvoorbeeld aansprakelijk wilt zijn voor het handelen van iemand anders, al dan niet privé.  Je kunt binnen de rechtsvormen kiezen voor een vorm met ‘rechtspersoonlijkheid’ of zonder ‘rechtspersoonlijkheid.’ Ook daarbinnen zijn er verschillende varianten. We bespreken hieronder de meest gebruikelijke in de zorg:

Geen rechtspersoonlijkheid

Een voordeel van een bedrijf ‘zonder rechtspersoonlijkheid’ is dat de oprichting relatief makkelijk is. Er hoeft geen notaris bij betrokken te worden. Daarnaast hebben niet-rechtspersonen in het begin wat prettige belastingvoordelen, zoals de zelfstandigenaftrek of de startersaftrek. Het nadeel is dat je zonder rechtspersoonlijkheid privé aansprakelijk bent voor de schulden van het bedrijf. Enkele voorbeelden:

Eenmanszaak

  • De eenmanszaak leent zich wellicht minder goed voor een instelling in de zorg, nu er maar één eigenaar is die voor 100 procent, ook privé, aansprakelijk is voor de schulden van het bedrijf.

Vennootschap onder Firma, de VOF

  • De VOF is een samenwerkingsverband tussen ‘vennoten’, waardoor er meer dan één ‘eigenaar’ is. Hier kan elke vennoot voor het geheel, ook privé, aansprakelijk worden gesteld voor de schulden. In de zorg voeren behandelaren vaak zelfstandig een praktijk. Er moet dus goed worden nagedacht of elke vennoot afzonderlijk wel aansprakelijk wil zijn voor het geheel.
  • Het is naast dat er beherende vennoten zijn ook mogelijk om ‘stille’ vennoten te hebben. Deze brengen alleen geld in, en zijn niet betrokken bij de dagelijks leiding van het bedrijf. In dat geval is het een commanditaire vennootschap (CV).

De Maatschap

De maatschap is een veel voorkomende ondernemingsvorm in de medische wereld. Het is een samenwerkingsverband, net als de VOF.

  • De maten werken op basis van gelijkwaardigheid en zelfstandigheid samen. Elke maat brengt geld of goederen in.
  • De maten zijn aansprakelijk voor hun eigen deel, tenzij zij gezamenlijk een handeling of transactie aangaan. Bijvoorbeeld het huren van een ruimte of het inzetten van een baliemedewerker. Daarvoor zijn ze allemaal in gelijke delen
  • Hoewel het niet wettelijk verplicht is om statuten op te stellen, is het wel verstandig een maatschapcontract op te stellen waar het één en ander in geregeld is.
  • Wanneer je met een maatschap een instellingscontract afsluit bij een verzekeraar, hou er dan rekening mee dat er één omzetplafond en één contract is voor alle maten, en niet per maat. Dit zwakt de zelfstandigheid weer wat af.

Wel rechtspersoonlijkheid

Bij rechtsvormen met ‘rechtspersoonlijkheid’ zijn de personen die achter de organisatie zitten in beginsel niet privé aansprakelijk voor de schulden van het bedrijf. Er worden wel wat meer eisen gesteld aan de oprichting, dat moet via de notaris, en aan de administratie; zoals het verplicht deponeren van de jaarrekening bij de KvK. Er zijn wat minder belastingvoordelen dan bij de vormen zonder rechtspersoonlijkheid. Enkele voorbeelden:

De BV

  • Onderneming staat op naam van één of meer personen, de aandeelhouders. Er is een aandeelhoudersvergadering en een bestuur.
  • Een BV heeft minder belastingvoordelen bij het starten dan de bovengenoemde rechtsvormen. Geen zelfstandigenaftrek, startersaftrek, etc. maar kan afhankelijk van de omzet wel weer andere belastingvoordelen met zich brengen.
  • Doordat de BV aandelen heeft is het aantrekken van investeerders een stukje makkelijker dan bij de eerder genoemde rechtsvormen.
  • In de statuten van de BV kun je elementen zoals de zorgbrede governance code en de eisen van de WTZi verwerken.

Coöperatie

  • Een coöperatie is een soort vereniging, met als doel de belangenbehartiging van de leden.
  • De leden van de coöperatie blijven wel zelfstandig. De belastingdienst ziet je ook alleen als ondernemer als je naast de coöperatie ook nog andere opdrachtgevers hebt. Het is meer een soort aanvulling op je onderneming, voor de onderdelen die als je beter als collectief kunt afhandelen.
  • Bij ontbinding zijn alle leden voor gelijke delen aansprakelijk, tenzij je dit anders regelt.
  • De coöperatie valt alleen onder de eisen van de WTZi als het doel van de coöperatie ook het leveren van zorg is, dus als het collectief zich richt op de zorgverlening. Als de coöperatie is aangegaan om bijvoorbeeld de huurcontracten te sluiten of de zorginkoop te regelen dan valt de coöperatie niet onder de WTZi.
  • Ook de coöperatie past goed bij zorgverlening vanwege de zelfstandigheid van de leden.
  • Er moet hierbij wel gelet worden op het mededingingsrecht; de samenwerking mag er niet voor zorgen dat bijvoorbeeld de onderlinge concurrentie in een bepaalde beroepsgroep in een bepaalde gebied wordt beperkt. De samenwerking moet wel ten gunste komen van de kwaliteit of continuïteit van zorg.

Om te beoordelen welke rechtspersoon voor u het meest passend is doet u er verstandig aan voor u zelf een duidelijke afweging te maken wat uw wensen zijn om deze vervolgens met een specialist te bespreken zodat de voordelen en nadelen besproken kunnen worden. Eldermans|Geerts kan je assisteren met het kiezen en het oprichten van een rechtsvorm die past bij jouw instelling.

Overige zaken

In dit stuk is kort uitgelegd waar u aan moet denken indien u overweegt uw diensten als instelling te gaan aanbieden. Los van bovenstaande zaken zult u ook rekening moeten houden met andere bijkomstigheden, denk bijvoorbeeld aan:

  • Mogelijkheid dat je na omzetting gezien wordt als nieuwe zorgaanbieder en daarom als nieuwe toetreder op de markt wordt gezien. Gelet op de krapte van het zorgaanbod zal het risico dat zorgverzekeraars geen overeenkomst met je willen aangaan op dit moment klein zijn, maar houd er rekening mee dat dit wel het geval kan zijn
  • Indien meer samenwerkingsafspraken gemaakt worden kan het zijn dat er een fusietoets bij de NZa gedaan moet worden. E|G kan u hierbij ondersteunen. Afhankelijk van de positie van de locale markt moet u bij het maken van samenwerkingsafspraken of fusies ook rekening houden met de regels omtrent mededinging.
  • Uitbreiden van (aansprakelijkheids)verzekeringen
  • Statutenwijziging, opstellen van samenwerkingafspraken

Het omzetten van de bedrijfsvoering van vrijgevestigde zorgaanbieder naar instelling kan in bepaalde situaties grote voordelen hebben, u moet er wel rekening mee houden dat u enkele zaken moet regelen en hoewel dit niet complex is, doet u er verstandig aan u hierover te laten adviseren.  Daarbij is met name van belang dat u goed kijkt naar de reden waarom u overweegt een instelling te worden en met wie u een samenwerking aan wilt gaan.

  • Meld u nu aan voor onze nieuwsbrief!
    Wilt u op de hoogte worden gehouden van de laatste ontwikkelingen en veranderingen op juridisch gebied? Via onze nieuwsbrief krijgt u automatisch de laatste nieuwtjes via de e-mail toegestuurd.
  • Inschrijven nieuwsbrief