Minister Helder heeft in haar brief van 28 september 2023 aangegeven een verkenning te zullen uitvoeren omtrent de omvangsgrens van het intern toezicht en de uitvoeringspraktijk. In de brief van 20 juni 2024 komt Minister Helder op haar verkenning terug. Hierin gaat zij ook in op de amendementen omtrent de uitbreiding van de vergunningplicht en de proportionele jaarverantwoording voor micro zorgaanbieders (zie hiervoor ons eerdere artikel). Hieronder gaan wij in op deze ontwikkelingen.
Omvangsgrens verhogen naar 50 of meer zorgverleners
Op dit moment is het op grond van de Wet toetreding zorgaanbieders (‘Wtza’) voor sommige zorginstellingen verplicht om een interne toezichthouder in te stellen. Een instelling heeft deze verplichting indien het ook op grond van de Wtza vergunningplichtig is én het boven de grens van een bepaald aantal zorgverleners zit. Voor instellingen die verblijf van een etmaal, medisch specialistische zorg of persoonlijke verzorging, begeleiding of verpleging bieden, geldt een grens van 11 of meer zorgverleners. Voor overige instellingen geldt de grens van 26 of meer zorgverleners.
Uit de Eerstelijnscoalitie kwam het signaal dat de huidige eisen omtrent het intern toezicht als niet proportioneel worden ervaren gezien de verhouding tot het aantal zorgverleners. Om die reden is gekeken naar de mogelijkheden om de doelstellingen van het intern toezicht te borgen, maar op een minder belaste manier voor kleinschalige zorgaanbieders. Daarnaast is het voor aanbieders van eerstelijnszorg en een aantal kleinschalige zorgaanbieders onduidelijk over wat de Wtza en het intern toezicht precies inhoudt en tot welk resultaat het moet leiden.
Hoewel de wetgever bij het opstellen van de Wtza heeft beoogd om zoveel mogelijk bij de Governancecode Zorg aan te sluiten, heeft zij ten aanzien van de omvangsgrens voor het intern toezicht aansluiting gevonden bij de Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen (‘Wmcz 2018’). In de Governancecode Zorg wordt namelijk de grens van vijftig medewerkers of zorgverlenende zzp’ers gehanteerd.
De Minister wil, gelet op haar bevindingen van de verkenning, voorbereidingen treffen om het Uitvoeringsbesluit Wtza aan te passen. Hierbij wordt de omvangsgrens voor het hebben van intern toezicht verhoogd naar vijftig of meer zorgverleners of zorg verlenende zzp’ers voor instellingen die op dit moment verplicht zijn tot het hebben van intern toezicht vanaf 26 zorgverleners. Er is gekozen voor 50 of meer zorgverleners in plaats van medewerkers om de eenheid in de wet te behouden. Hiermee wordt aangesloten bij de wens van kleine zorgaanbieders.
De huidige grens van 11 of meer zorgverleners blijft wel gelden voor instellingen waar cliënten gedurende ten minste een etmaal verblijven of die zorg (doen) verlenen waarbij sprake is van medisch specialistische zorg, persoonlijke verzorging, begeleiding of verpleging.
Uitbreiding vergunningplicht
De Minister gaat in haar brief ook in op het amendement over de uitbreiding van de vergunningplicht voor (nieuwe) kleine zorgaanbieders. In een eerder artikel hebben wij dit amendement toegelicht. Het amendement is opgenomen in de Verzamelwet VWS 2023, die op dit moment voor behandeling bij de Eerste Kamer ligt. De Uitvoeringsregeling Wtza zal worden aangepast nu de vergunningplicht wordt uitgebreid naar alle instellingen die zorg verlenen zoals omschreven in de Zorgverzekeringswet of de Wet langdurige zorg. Indien het voorstel door de Eerste Kamer wordt aangenomen houdt dit het volgende in:
- Nieuwe zorginstellingen – ook als zij met tien of minder zorgverleners zorg leveren – moeten een vergunning aanvragen.
- Bestaande zorginstellingen die met tien of minder zorgverleners zorg verlenen krijgen – met dit amendement – van rechtswege (automatisch dus) een vergunning en hoeven dus niet actief een Wtza-vergunning aan te vragen.
Proportionele jaarverantwoording microzorgaanbieders
Ook het amendement omtrent de proportionele jaarverantwoording voor micro zorgaanbieders is opgenomen in de Verzamelwet VWS 2023 en is door de Tweede Kamer aangenomen. Door deze wijziging kan de jaarverantwoordingsplicht voor micro-aanbieders worden teruggebracht tot maximaal drie vragen: naar identiteit, het aantal zorgverleners en het aantal cliënten.
Micro-aanbieders zijn zorgaanbieders die twee opeenvolgende balansdata hebben voldaan aan minimaal twee van de drie eisen:
- Balanstotaal van maximaal 450.000 euro;
- Netto-omzet van maximaal 900.000 euro;
- Maximaal 10 fte medewerkers in loondienst (zzp’ers (bijv. waarnemers) worden niet meegeteld)
De Minister zal een ministeriële regeling uitwerken en publiceren als de Eerste Kamer het wetsvoorstel heeft aangenomen. De Wijzigingsregeling Regeling openbare jaarverantwoording WMG zal voor de zomer 2024 in internetconsultatie gaan.
Het streven is om de Wijzigingsregeling per 1 januari 2025 in werking te laten treden, oftewel gelijk aan het einde van de pauze voor de jaarverantwoording. Hierbij is het voornemen dat de meeste micro zorgaanbieder zich vanaf boekjaar 2024 kunnen verantwoorden conform de afzonderlijke regels voor het micro-regime.
Voor de toekomst
Bovenstaande wijzigingen zullen tegemoet komen aan de wens uit de praktijk om de regeldruk te verminderen zonder de doelstelling van de Wtza uit het oog te verliezen. Wat betreft de omvangsgrens voor intern toezicht dient eerst het Uitvoeringsbesluit Wtza te worden aangepast. Het is niet duidelijk wanneer dit gaat plaatsvinden. Tot die tijd blijven de huidige grenzen van het aantal zorgverleners gelden. Ten aanzien van de uitbreiding voor de vergunningplicht voor alle zorginstellingen en de proportionele jaarverantwoording voor micro-zorgaanbieder geldt dat de Eerste Kamer dit wetsvoorstel moet aannemen.
