Artsen ontvangen geregeld verzoeken om medische informatie in het kader van een letselschadeclaim. Dergelijke verzoeken zijn niet altijd afkomstig van de patiënt zelf, maar van diens advocaat, andere rechtsbijstandsverlener of een medisch adviseur van een verzekeraar. Mag of moet deze informatie worden verstrekt? En mogen hiervoor kosten in rekening worden gebracht?
Beroepsgeheim en algemene regels
Het medisch beroepsgeheim is verankerd in de WGBO en de Wet BIG. Dit brengt mee dat artsen in beginsel geen medische gegevens van een patiënt aan derden mogen verstrekken zonder toestemming van de patiënt. De toestemming is vereist vóór de arts informatie mag verstrekken aan een derde. Meestal is vereist dat deze toestemming vrijelijk gegeven, ondubbelzinnig, geïnformeerd en specifiek is.
De KNMG-richtlijn Omgaan met medische gegevens (2024) bevat in paragraaf 4.3 een uitgebreide toelichting op hoe artsen met deze verzoeken moeten omgaan, afhankelijk van de partij die het verzoek (namens de patiënt) indient.
Klik hier voor een grotere weergave van het artikel
Verzoek van een belangenbehartiger
Een advocaat die de belangen van een patiënt behartigt in een letselschadezaak, mag namens die patiënt medische informatie opvragen bij de arts. In tegenstelling tot andere gemachtigden hoeft een advocaat hiervoor geen schriftelijke machtiging van de patiënt te overleggen, al zien wij dat in de praktijk vaak toch gebeurt. In het geval een advocaat van de patiënt om medische informatie verzoekt, wordt de toestemming van de patiënt (zijn cliënt) verondersteld. Wel gelden dezelfde beperkingen als bij het inzagerecht van de patiënt zelf: gegevens mogen worden geweigerd als deze de privacy van anderen schenden of buiten het doel van de verstrekking vallen.
Het komt in letselschadezaken ook voor dat de advocaat om het volledige dossier vraagt om het causaal verband tussen het letsel en het ongeval goed te kunnen beoordelen. In dat geval mag de arts om een toelichting vragen en – bij twijfel – de patiënt een kopie van diens dossier geven, zodat hij zelf kan beslissen welke informatie gedeeld mag worden. Let wel: het geven van medische beoordelingen, zoals prognoses of het vaststellen van een medische eindsituatie, behoort volgens de richtlijn niet tot de taak van de behandelend arts (zie ook paragraaf 7.8 van de richtlijn).
Verzoek van een verzekeraar van de patiënt
Indien de verzekeraar van de patiënt medische gegevens wil opvragen, moet dit altijd gebeuren via een medisch adviseur (arts). De arts mag de gevraagde gegevens dus uitsluitend aan die medisch adviseur verstrekken, niet aan een claimbehandelaar of schade-expert. Daarbij geldt dat de patiënt expliciet en gericht toestemming moet hebben gegeven. Ook als de patiënt een algemene machtiging heeft ondertekend, is gerichte vraagstelling vereist. Verzoeken om een volledig medisch dossier mogen slechts in uitzonderlijke gevallen worden gehonoreerd en alleen na een deugdelijke motivering door de medisch adviseur.
Bij twijfel kan de arts de patiënt zelf een afschrift van zijn dossier geven, zodat deze kan bepalen welke informatie gedeeld mag worden. De arts doet er verstandig aan om alle stappen rondom informatieverzoeken in het dossier vast te leggen, zoals de KNMG aanbeveelt.
Kosten
Volgens de AVG en artikel 7:456 BW heeft de patiënt recht op een gratis afschrift van zijn medisch dossier. Bij herhaalde of buitensporige verzoeken mag een redelijke vergoeding worden gevraagd, al is dit geen vetpot: het betreft uitsluitend een vergoeding voor de kosten van de kopieën.
Daarnaast geldt echter dat als een derde partij – zoals een advocaat of medisch adviseur – gerichte schriftelijke vragen stelt over de patiënt ten behoeve van een letselschadeclaim, de arts daarvoor een vergoeding in rekening mag brengen op basis van het vastgestelde NZa-tarief voor schriftelijke informatieverstrekking aan derden. Deze vergoeding ziet op de tijd en inspanning voor het beantwoorden van de vragen, en geldt niet voor het verstrekken van een standaardafschrift aan de patiënt.
Conclusie
De afhandeling van verzoeken om medische informatie in letselschadezaken vraagt zorgvuldigheid. Wie verzoekt om de medische informatie – belangenbehartiger of verzekeraar – is bepalend voor de manier waarop het verzoek behandeld moet worden. De genoemde KNMG-richtlijn biedt duidelijke handvatten: weet wie om informatie vraagt, controleer of de toestemming nodig is en, zo ja, of de toestemming voldoet, vraag zo nodig om een toelichting en verstrek bij twijfel de gevraagde stukken aan de patiënt zelf. In sommige gevallen mogen kosten in rekening worden gebracht.
