Zijn uw statuten nog up-to-date?

statutten-wbtr-wtza-bestuurders-toezichthouders-governance-meldplicht-vergunningsplicht-zorg

Op 1 juli aanstaande treedt Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR) in werking en per 1 januari 2022 de Wet toegang zorgaanbieders (Wtza). Beide wetten beogen de kwaliteit van het bestuur en het toezicht te verbeteren. De WBTR schrijft voor hoe bestuurders en  toezichthouders hun governance moeten inrichten. De Wtza kent een meldplicht, een vergunningsplicht en verplichtingen ten aanzien van het interne toezicht en de jaarverantwoording.

Wat beide wetten met elkaar gemeen hebben is dat ze eisen stellen aan de inrichting van statuten, met name waar het gaat om bestuur en toezicht, het borgen van onafhankelijkheid en het vermijden van verkeerde prikkels.

Wet Bestuur en Toezicht Rechtspersonen (WBTR)

De WBTR gaat ook gelden voor stichtingen, een rechtsvorm die in de zorg veelvuldig voorkomt. Dit betekent dat de statuten van een stichting aan bepaalde voorschriften moeten voldoen. Onder meer moet er een regeling zijn opgenomen in het kader van tegenstrijdige belangen. In de wet is verankerd dat bestuurders en commissarissen niet mogen deelnemen aan de beraadslaging of besluitvorming over een onderwerp waarbij die persoon een tegenstrijdig belang heeft. Bijvoorbeeld dat de stichting een overeenkomst aangaat met een onderneming waarvan de bestuurder van de stichting mede eigenaar is.

Na invoering van de WBTR mogen statuten niet langer bepalen dat een bestuurder of commissaris meer stemmen kan uitbrengen dan de overige bestuurders en commissarissen gezamenlijk. Een dergelijke bepaling blijft nog wel geldig maar moet uiterlijk binnen vijf jaar na inwerkingtreding van de wet worden geschrapt dan wel bij de eerstvolgende statutenwijziging.

Voorts moet een zogenaamde ontstentenis- en beletregeling worden opgenomen in de statuten. De regeling houdt bijvoorbeeld in dat een bestuurder die tijdelijk of definitief zijn taken niet meer kan uitoefenen, deze kan overdragen aan een vooraf aan te wijzen vervanger.

Wet toegang zorgaanbieders (Wtza)

De Wtza stelt eisen aan het interne toezicht. Van getrapt toezicht mag bijvoorbeeld geen sprake meer zijn. Zo moet een interne toezichthouder in een holdingstructuur tevens direct toezicht kunnen houden op de dochteronderneming, zodat de risico’s voor de instelling kunnen worden overzien. Verder worden eisen gesteld aan onafhankelijkheid van de interne toezichthouder. Ook ten opzichte van elkaar en van de dagelijkse en algemene leiding van de instelling en welk deelbelang dan ook. Deze onafhankelijkheid is verder verankerd in het uitvoeringsbesluit Wtza. Denk hierbij aan bepalingen over een passende vergoeding voor de toezichthouder en regels over wie geen toezichthouder kan zijn. Deze regels waren eerder verspreid in onder meer de governance code en eigen regels van het CIBG voor het aanvragen van een Wtzi toelating.

Een interne toezichthouder moet bestaan uit tenminste drie natuurlijke personen. Dat wijkt af van de huidige wetgeving, waarin is geregeld dat de omvang moet worden geregeld in de statuten.

Belangrijk is dat de interne toezichthouder zich moet richten naar de belangen van de instelling, het behartigen van maatschappelijk belang en het belang van betrokken belanghebbenden.

Verder is ook nog verplicht om de toezichthouder tijdig en desgevraagd schriftelijk voor de uitoefening van diens taak noodzakelijke gegevens te verschaffen. En de toezichthouder jaarlijks schriftelijk te informeren over bepaalde onderwerpen, bijvoorbeeld ten aanzien van de hoofdlijnen van strategisch beleid.

Governancecode Zorg 2017

Goed bestuur en toezicht zijn ook onderwerpen in de Governancecode Zorg 2017. Die is inmiddels breder van toepassing dan alleen voor de bij de brancheverenigingen aangesloten leden, want ze worden steeds meer gezien als norm in de markt. Bijvoorbeeld bij Wlz contractering wordt nauwlettend getoetst of de statuten van een contractspartij voldoen aan de daaraan te stellen eisen, waaronder de Governancecode Zorg. En als dat niet het geval is, kan het zomaar zo zijn dat een contract wordt geweigerd.

Al met al dus voldoende redenen om de statuten aan een kritisch onderzoek te onderwerpen en na te gaan of deze nog voldoen aan de daaraan te stellen eisen gelet op de WBTR, de Wtza en de Governancecode Zorg.

Hebt u hier vragen over, neem dan contact met ons op

Specialisten over dit onderwerp

Gerelateerde items