Gecontracteerd of niet gecontracteerd werken in de zorg
Niet gecontracteerde zorg in het nieuws
Over werken zonder contract in de zorg is ook de afgelopen periode weer het nodige te doen geweest. Niet gecontracteerd werken wordt veelal negatief in beeld gebracht, zowel door zorgverzekeraars als door de minister. Zelfs restitutieverzekeraar ONVZ schrijft dat zij bijzondere aandacht vraagt voor niet gecontracteerde aanbieders in de wijkverpleging.
Redenen om zonder overeenkomst te werken
Bij de reden waarom mensen kiezen om niet gecontracteerd te werken wordt vaak niet stilgestaan. Zorgaanbieders hebben daar vaak goede redenen voor, anders dan – zoals dat vaak wordt gebracht – puur persoonlijk gewin. Een aanbieder die te weinig (financiële) ruimte krijgt om zorg te kunnen verlenen, bijvoorbeeld door een te laag budget, en er om die reden voor kiest om zonder contract te werken tegen lagere tarieven, is niet bezig met ‘zakken vullen’. Vaak zijn er bovendien hele andere redenen dat een zorgaanbieder geen overeenkomst heeft met de zorgverzekeraar. De meest simpele reden is dat deze zorgaanbieder geen contract krijgt aangeboden van de zorgverzekeraar, omdat de zorgverzekeraar deze aanbieder te klein vindt en niet de moeite waard om te contracteren. Dat zegt dus niets over kwaliteit.
Over één kam
Met de berichtgeving in de media – die insinueert dat het juist de aanbieders zonder contract zijn die stelselmatig frauderen – wordt een grote groep welwillende zorgaanbieders over één kam geschoren met een handje vol mensen die de kluit belazeren. Dat vinden wij bezwaarlijk. Bovendien is de kluit belazeren niet voorbehouden aan mensen zonder contract. Er zijn ook genoeg zorgaanbieders met een overeenkomst waarbij de verzekeraar van mening is dat er sprake is van fraude of “een vermoeden van”.
Keuze wel of niet contracteren
Deze tendens maakt de keuze om wel of niet te contracteren een stuk lastiger dan de zuiver juridische afweging die de basis zou moeten zijn voor een contracteringsbeslissing. Wat zijn de rechten en plichten zonder overeenkomst, en wat zijn de rechten en plichten mét overeenkomst? Dat zou de vraag moeten zijn die doorslaggevend is, en niet of je als ongecontracteerde zorgaanbieder mogelijk wordt geassocieerd met fraude.
Beslissing om te contracteren
Daarbij geldt nog altijd: bezint eer ge begint. Voordat een contract geaccepteerd wordt, kijk dan goed naar de verplichtingen die in het contract staan. Kan de organisatie dat allemaal waarmaken? Zo niet, dan moet je eerst over de condities van de overeenkomst onderhandelen, tot uit die onderhandelingen een set voorwaarden naar voren komt op basis waarvan contracteren acceptabel is. Alternatief is geen overeenkomst te sluiten, indien dat mogelijk is.
In de praktijk zien we te vaak organisaties in de knel komen doordat zij contractuele voorwaarden hebben geaccepteerd, die tot problemen leiden op het moment dat de zorgverzekeraar deze voorwaarden streng handhaaft. Menig zorgaanbieder blijkt in de praktijk niet bewust te zijn van de voorwaarden die zij hebben geaccepteerd en hebben die dan ook niet goed uitgevoerd, met alle mogelijke nadelige gevolgen (zoals hoge terugvorderingen) van dien.
Weloverwogen kiezen
Voorgaande is zeker geen oproep om niet te contracteren. Wel is het een oproep om dit weloverwogen te doen en een goede keus te maken. Blind alle overeenkomsten tekenen loopt vaak niet goed af, maar ook categoriaal alle contracten weigeren is een riskante koers.
