Wat is jeugdhulp?
Jeugdhulp is de verzamelnaam van alle vormen van hulp en ondersteuning, zowel licht ambulante tot en met intensieve, gespecialiseerde zorg, al dan niet in een gesloten setting. Daarbij gaat het veelal om ondersteuning bij een licht verstandelijke beperking, opvoedhulp en jeugd ggz, maar ook wel zwaardere vormen van dergelijke ondersteuning en zorg kunnen onder jeugdhulp vallen.
Jeugdhulp is onderdeel van het bredere begrip jeugdzorg. Onder jeugdzorg vallen naast jeugdhulp ook jeugdbescherming en jeugdreclassering. Onze dienstverlening richt zich hier evenwel niet op, vandaar dat wij ook spreken van jeugdhulp.
Ontwikkeling van jeugdhulp
De jeugdhulp is in beweging. Nadat jeugdhulp de verantwoordelijkheid van gemeenten is gemaakt in 2015, ontstaat er steeds meer discussie. Aan de ene kant klagen gemeenten dat de kosten de pan uit rijzen en de vraag naar jeugdhulp almaar toeneemt. De wens om de jeugdzorg in de breedte financieel beheersbaar te maken komt steeds duidelijker naar voren. Tegenover deze zorgen, ten aanzien van de kosten, staat de zorg uit het veld die ziet op de beschikbaarheid en kwaliteit van de jeugdzorg. De wens van gemeenten om de kosten te drukken resulteert in situaties waarin de middelen die beschikbaar zijn niet afdoende is om de vraag naar de jeugdhulp goed op te kunnen vangen. Dit heeft gevolgen voor de kwaliteit en / of beschikbaarheid. Vanuit de branche klinkt steeds luider de roep om de kwaliteit van de jeugdhulp zelf niet uit het oog te verliezen.
In deze e-learning gaan wij in op het sociaal domein, in het bijzonder de Wet maatschappelijke ondersteuning, de Jeugdwet en de Wet Publieke Gezondheid. |
Jeugdhulp is complex
De jeugdhulp is complex voor de aanbieder van deze vorm van zorg. Dit komt doordat de werkdruk hoog is, de administratieve lasten hoog en het speelveld complex. Met name de positie ten opzichte van de gemeenten is moeilijk, hetgeen wordt versterkt door het inkoopproces.
Soms kunnen er meerjarige afspraken worden gemaakt tussen gemeenten en jeugdhulporganisaties, maar vaak ook is de tijdelijkheid van de afspraken onvermijdelijk en daarmee een bron van onzekerheid. Daarbij verschillen de eisen per gemeente en kan de lat behoorlijk hoog gelegd worden. Ook wordt er steeds meer druk uitgeoefend door gemeenten in het kader van het toezicht op de geleverde jeugdhulp. Ondertussen groeit de vraag van kinderen en jongeren zowel qua omvang als qua complexiteit, terwijl de financiële ruimte eerder wordt ingeperkt in plaats van uitgebreid. Jeugdhulpverleners en de organisaties waarin zij werkzaam zijn willen de focus leggen op het helpen van kinderen en jongeren en niet op alle zaken die daaromheen in deze branche spelen.
Gelukkig worden er ook veel mooie nieuwe initiatieven gestart in lijn met de stimulering van gemeenten van kleinschalige jeugdhulporganisaties, zoals zorgboerderijen. Ook daarbij kan men tegen de veelvoorkomende strubbelingen en uitdagingen als startende onderneming aanlopen, wat veel aandacht vraagt. Deze en andere ontwikkelingen in de jeugdhulp leiden tot een hectische dagelijkse praktijk.
Juridisch advies
Eldermans|Geerts houdt zich bezig met juridische vraagstukken die horen bij het verlenen van jeugdhulp. De juridische complexiteit waarin veel instellingen in de jeugdhulp zich bevinden, heeft ertoe geleid dat het inwinnen van juridisch advies in veel situaties onontkoombaar is. Eldermans|Geerts heeft ruime ervaring op dit terrein en staat jeugdhulporganisaties bij in allerhande aangelegenheden, waarbij onder andere te denken valt aan:
- advisering over (nieuwe) wet- en regelgeving en de impact daarvan op de praktijkvoering;
- advisering inzake inkooptrajecten van jeugdhulp door gemeenten (of het uitgesloten worden daarvan), inclusief het eventueel voeren van procedures tegen de gunning aan een partij / de weigering van de gunning. Onder de advisering ten aanzien van de inkooptrajecten van jeugdhulp scharen wij ook de noodzakelijk op te richten rechtspersonen of samenwerkingsverbanden indien de insteek van een inkooptraject dit gelet op daarin opgenomen eisen feitelijk vereiste controles door of in opdracht van gemeenten;
- controles door toezichthouders zoals IGJ en NZa;
- advisering inzake privacyaspecten als gevolg van de AVG;
- opzet van samenwerkingsverbanden, ondernemingsrechtelijk advies en governance vraagstukken;
- allerhande juridische situaties in de organisaties: zoals de juridische positie van minderjarigen en hun vertegenwoordiging, maar ook over arbeidsrecht en huurrecht.
Rechten en plichten van de jeugdhulpaanbieder
Een goed voorbeeld van een situatie waarin de rechten en plichten van een jeugdhulpaanbieder in het gedrang kunnen komen is bij een controle door een gemeente. Het is belangrijk dat u goed op de hoogte bent van uw rechten en plichten. Gemeenten of de door hen aangewezen toezichthouder voeren namelijk steeds vaker controles uit.
Eldermans|Geerts is gespecialiseerd in de begeleiding van zorgaanbieders en zorginstellingen bij controles door gemeenten. Voor het uitvoeren van controles staan gemeenten diverse middelen ter beschikking. Hoofdregel is dat bij iedere inzet van welk middel dan ook sprake moet zijn van proportionaliteit (worden niet meer gegevens gevraagd dan nodig) en subsidiariteit (zijn er geen minder ingrijpende controlemiddelen mogelijk). Die controlemiddelen zijn in de wet met veel waarborgen omgeven.
In de praktijk raken deze waarborgen wel eens op de achtergrond met als gevolg dat gemeenten – bewust of onbewust – de grenzen van opzoeken of daar zelfs overheen gaan. In dergelijke situaties wordt van de jeugdhulpaanbieder verwacht dat deze toetst of wel door alle vereisten is voldaan om gegevens aan de betreffende ambtenaar van de gemeente te verstrekken. Dat is zeker niet altijd het geval. De eerste vraag die bijvoorbeeld gesteld moet worden is of de gegevens überhaupt wel verstrekt mogen worden aan de betreffende medewerker van de gemeente. Is deze daar wel toe aangesteld? Het is dus van belang dat u goed op de hoogte bent van uw rechten en plichten.
Eldermans|Geerts staat jeugdhulporganisaties bij in controle discussies met zowel pragmatische als principiële oplossingen. Het meeste valt te bereiken als wij in een vroegtijdig stadium worden ingeschakeld bij controles. Wie zo snel en met zo min mogelijk kleerscheuren uit een controle wil geraken, doet er verstandig aan om in het begin hulp in te schakelen om te voorkomen dat in een vroegtijdig stadium een verkeerde afslag wordt genomen. Want om dan weer terug te komen op de goede weg is een veel langer traject.
Neemt u vrijblijvend contact op
Voor nadere informatie over wat wij kunnen betekenen voor uw organisatie kunnen betekenen, kunt u contact met ons opnemen per telefoon of via het contactformulier.
