Toetsing zorgfusies blijft onderworpen aan eigen regime
Het Ministerie van Economische Zaken is van plan om het besluit te verlengen waardoor lagere omzetdrempels gelden voor zorginstellingen dan andere bedrijven bij de concentratietoets. Het verlengen van het besluit heeft niet alleen tot gevolg dat de Autoriteit Consument en Markt bevoegd is om meer fusies in de zorgsector te toetsen, maar ook dat in veel meer gevallen goedkeuring gevraagd moet worden door zorginstellingen.
Op de verlaging van de omzetdrempels bestaat veel kritiek. Dit levert onnodige vertraging op en daarnaast zijn de kosten voor het melden van fusies zijn kosten hoog, zeker voor kleinere partijen die als gevolg van de verlaagde drempel ook verplicht blijven te melden. Daar komt bij dat uit de praktijk volgt dat veel van de fusies zonder veel inhoudelijke motivering worden goedgekeurd. Daarmee is het ballast voor de zorgaanbieders en ballast voor ACM.
Het Ministerie van Economische Zaken geeft aan dat de reden voor de verlaging van de fusiedrempels is gelegen in het feit dat er veel zorgaanbieders zijn die over marktmacht beschikken. Het risico dat via concentraties instellingen nog groter worden en zelfs een machtspositie verwerven is daarmee groot. En dit kan, aldus het Ministerie van Economische Zaken, gevolgen hebben voor de betaalbaarheid, kwaliteit en toegankelijkheid van zorg voor verzekerden. Daarom moet ACM de gelegenheid hebben de voorgenomen fusie te beoordelen. Een wat merkwaardige stelling gelet op het feit dat de ACM de meeste zaken zonder inhoudelijke motivering goedkeurt. Daar was dus niets aan de hand en wordt de markt er ook niets wijzer van.
Het jaar 2016 bleek een recordjaar te zijn wat betreft fusies en overnames in de zorg. Een aanhoudende consolidatieslag betekent wel dat ondernemingen steeds groter worden en de kans dat ACM fusies aan voorwaarden zal gaan verbinden of gaat afkeuren, ook groter wordt. In die zin valt de voorgenomen verlenging van het besluit te begrijpen. Lastiger om uit te leggen is het feit dat aan een goedgekeurde fusie altijd hetzelfde prijskaartje hangt. Ongeacht of deze inhoudelijk is gemotiveerd of niet. En dat is gek, want de prijs voor een 10-gangendiner in een sterrenrestaurant en een patatje met bij de frietkot om de hoek is ook niet hetzelfde. De kosten die met de aanvraag gemoeid zijn (leges) dienen het werk dat er mee gemoeid is te reflecteren. Je zou dan ook verwachten dat voor een besluit dat verkort kan worden afgedaan een andere prijs geldt.
Uit de stukken van het Ministerie van EZ blijkt dat in 2020 de verlenging van dit besluit geëvalueerd wordt. Wellicht – als dan ook de NZa fusietaken inmiddels zijn overgegaan naar ACM – dat deze evaluatie tot een package deal leidt, waarbij de lasten voor verkorte besluiten, met goedkeuring op grond van de Wet marktordening gezondheidszorg, worden herzien.
Op het voornemen voornoemd besluit te verlengen kan iedereen die hierdoor geraakt wordt een reactie indienen via de website internetconsultatie.nl. Hieronder vallen niet alleen zorginstellingen die van plan zijn te fuseren maar ook patiënten of werknemers van die instellingen. Het indienen van een dergelijke consultatie kan zinvol zijn, want het inbrengen van bijvoorbeeld ingesloten argument qua kosten kan voor de Minister van EZ aanleiding zijn om actie te ondernemen. Dat kan door de drempels alsnog iets aan te passen, zodat wat minder ondernemingen er onder vallen, maar dat kan ook door middel van het heffen van minder leges.
