De medezeggenschapsregeling van de Wmcz 2018

Wat regelt u met de cliëntenraad?

Inmiddels is de nieuwe Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 (“Wmcz 2018”) al even van kracht. De Wmcz 2018 is namelijk per 1 juli 2020 in werking getreden. Dat betekent dat ook uw zorginstelling naar alle waarschijnlijkheid zich zal moeten buigen over de vraag of een cliëntenraad ingesteld moet worden en bijvoorbeeld of de medezeggenschapsregeling nog wel voldoet of moet worden opgesteld. De Wmcz 2018 brengt namelijk veel wijzigingen in de medezeggenschap van cliënten met zich mee, ook voor de afspraken die tussen een zorginstelling en de cliëntenraad worden gemaakt: de medezeggenschapsregeling.

Medezeggenschapsregeling

Doordat de reikwijdte van de Wmcz 2018 breder is dan de oude Wmcz dienen meer zorginstellingen dan voorheen een cliëntenraad in te stellen. Als dit het geval is, dan is het nodig om de verhouding tussen de zorginstelling (het bestuur daarvan) en de cliëntenraad te regelen en vast te leggen. Zo heeft u altijd duidelijke afspraken op papier, waar u in de praktijk op terug kunt vallen. Dit is niet alleen praktisch, maar op grond van de Wmcz 2018 is het ook een verplichting om een medezeggenschapsregeling op te stellen.

Totstandkoming

De medezeggenschapsregeling komt tot stand na overleg met de cliëntenraad – of bij afwezigheid daarvan met een representatief te achten delegatie van cliënten en hun vertegenwoordigers. Dit betekent dus het voeren van overleg over welke afspraken er precies in de medezeggenschapsregeling moeten komen te staan of moeten worden gewijzigd.

Inhoud medezeggenschapsregeling

Sommige zaken kunnen op eigen initiatief worden opgenomen, maar andere zaken zijn op grond van de Wmcz 2018 verplicht om op te nemen in de medezeggenschapsregeling. Denk dan aan de volgende punten, waarvan hierna een aantal worden uitgelicht:

• het aantal leden van een cliëntenraad;
• de wijze van benoeming en ontslag;
• welke personen tot lid kunnen worden benoemd;
• de zittingsduur van de leden;
• bevoegdheidsverdeling cliëntenraden;
• wijze van betrokkenheid bij bepaalde ingrijpende besluiten;
• informatieverstrekking.

Hoeveel leden moeten er dan in de cliëntenraad komen? Dit is niet vastgesteld en ligt dus aan wat de zorginstelling samen met de cliëntenraad wil regelen. Het gaat er om dat de regeling en dus de cliëntenraad uiteindelijk representatief is voor de cliënten en de cliëntenraad in staat is de belangen van de cliënten te behartigen. De invulling daarvan ligt aan het type zorg en het type cliënten. Levert een bepaalde zorgaanbieder bijvoorbeeld zorg aan kinderen, jongeren en aan volwassenen en heeft deze zorgaanbieder 100 cliënten, dan kan het minder logisch zijn dat de cliëntenraad maar twee leden heeft. Gedacht kan worden aan meerdere leden in dat geval, waarvan bijvoorbeeld voor elk van de leden een bepaalde cliëntenpopulatie de bijzondere aandacht heeft.

Ook kan het zo zijn dat er meerdere cliëntenraden worden ingesteld, waaronder een centrale cliëntenraad. De taken en de verdeling van de bevoegdheden moeten dan worden vastgelegd in de medezeggenschapsregeling. Zo kan het zijn dat er verschillende decentrale cliëntenraden, per locatie, worden ingesteld met daarboven een centrale cliëntenraad. De decentrale cliëntenraden kunnen bepaalde bevoegdheden die locatie-overstijgend zijn aan de centrale cliëntenraad overdragen, zoals het advies- of instemmingsrecht voor bepaalde besluiten van de zorginstelling. Dit moet in de medezeggenschapsregeling staan.

En op welke manier komt de cliëntenraad aan informatie? De informatie moet op een begrijpelijke manier worden gegeven. Ook dit moet in de medezeggenschapsregeling komen te staan en het is van belang dit op voorhand goed te regelen. Bijvoorbeeld welke termijnen hierbij gehanteerd worden en de mogelijkheid tot informatieverstrekking in een te hanteren model, met daarin het voorgenomen besluit, de motivering, alsmede een cliënteffectrapportage. Denk ook aan de vraag wanneer de informatie op die wijze aangeleverd moet worden, en wanneer dat minder passend is. Bijvoorbeeld als het om minder belangrijke besluiten gaat.

Begin op tijd!

Zorginstellingen die al een medezeggenschapsregeling hebben, krijgen tot 1 januari 2021 de tijd om de regeling in lijn met de Wmcz 2018 te brengen. Is dat niet het geval, dan gelden de verplichtingen uit de Wmcz 2018 vanaf 1 juli jl., dus ook de verplichting tot het opstellen van een medezeggenschapsregeling. Kortom, de tijd om concreet met de implementatie van de Wmcz 2018 en de daarbij horende medezeggenschapsregeling aan de slag te gaan, is aangebroken.