Valt mijn zorgorganisatie onder de WNT?

De Wet Normering Topinkomens (hierna: “WNT”), een wet met flinke (financiële) verplichtingen en beperkingen. In dit artikel stonden wij stil bij de verplichtingen die de WNT kent. Een belangrijke vraag in dat kader is: valt mijn zorgorganisatie onder de WNT? En heb ik te maken met een topfunctionaris in de zin van de WNT? Daar gaan wij in dit artikel op in.

Wanneer valt een organisatie onder de WNT?

Dit is niet altijd eenvoudig vast te stellen. Het toepassingsbereik van de WNT volgt onder andere uit artikel 1.2 en 1.3. Het gaat bijvoorbeeld om provincies en gemeenten. In artikel 1.3 wordt aangegeven dat de WNT van toepassing is op rechtspersonen of instellingen zoals opgenomen in Bijlage 1 van de WNT. Dit is voor zorginstellingen het meest relevante kader ten aanzien van het toepassingsbereik.

Zvw- en Wlz zorg
In bijlage 1 wordt aangegeven welke zorginstellingen onder het bereik van de WNT vallen. De WNT verwijst daarbij naar artikel 1 lid 1 onder f Wet toelating zorginstellingen. Het gaat daarbij om:

“instelling: een organisatorisch verband dat zorg of een andere dienst verleent waarop aanspraak bestaat ingevolge artikel 3.1.1 van de Wet langdurige zorg of ingevolge een zorgverzekering als bedoeld in artikel 1, onderdeel d, van de Zorgverzekeringswet.”

Indien zorg wordt verleend door ten minste twee personen waarop aanspraak bestaat ingevolge de Wet langdurige zorg (‘Wlz’) of de Zorgverzekeringswet (‘Zvw’) is sprake van een zorginstelling en dus is de WNT van toepassing.

De komst van de Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza) in 2022 heeft hierin geen verandering gebracht.

Jeugdzorg
De WNT is daarnaast van toepassing op een in Nederland gevestigde rechtspersoonlijkheid bezittende jeugdhulpaanbieder, zoals bedoeld in artikel 1.1 van de Jeugdwet. De Jeugdwet kent de volgende definitie toe aan het begrip ‘jeugdhulpaanbieder’:

“1°.natuurlijke persoon die, het verband van natuurlijke personen dat of de rechtspersoon die bedrijfsmatig jeugdhulp doet verlenen onder verantwoordelijkheid van het college;

2°.solistisch werkende jeugdhulpverlener onder verantwoordelijkheid van het college;”

Ook zorgaanbieders die onder voornoemde definitie vallen, vallen dus onder de WNT.

Onderaannemers
In de praktijk lopen veel zorginstellingen aan tegen de vraag of onderaannemers ook onder de WNT vallen. Onderaanneming in de zorg is een veelvoorkomend begrip. Er wordt door een zorginstelling gecontracteerd met de zorgverzekeraar of het zorgkantoor en de zorg wordt door de zorginstelling feitelijk uitbesteedt door een andere organisatie, ofwel de onderaannemer.

Eerder schreven wij dat de WNT van toepassing is op WTZi-instellingen. Onderaannemers in de zorg vallen hier, uitgaande van de definitie, niet onder, omdat zij geen zorg verlenen waarop (rechtstreeks) aanspraak bestaat ingevolge de Wlz en Zvw. Let op, het gaat dan alleen om zorgaanbieders die uitsluitend zorg in onderaanneming verlenen.

Er is momenteel een wetsvoorstel aanhangig, waaruit maatregelen volgen om onderaannemers onder het toepassingsbereik van de WNT te brengen. De wetgever achtte het onwenselijk dat dit momenteel niet zo is. Het is afwachten hoe daaraan vorm zal worden gegeven. Nu is nog niet bekend wat er met dit wetsvoorstel gaat gebeuren.

Indirecte toepassing
Naast de directe toepassing, kan sprake zijn van indirecte toepassing. Dat kan voortvloeien uit het feit dat de rechtspersoon een zogenoemde gelieerde rechtspersoon is van een rechtspersoon waarop de WNT direct van toepassing is. Van een gelieerde rechtspersoon is sprake als:

• de rechtspersoon door een WNT-rechtspersoon (waarop de WNT direct van toepassing is) is opgericht of mede is opgericht, of
• waarin een orgaan of functionaris van een WNT-rechtspersoon een of meer leden in het bestuur benoemt of op andere wijze invloed van betekenis heeft op het beheer of beleid.

Goed om op te merken is dat het toepassingsbereik dus is gekoppeld aan de Wet toelating zorginstellingen (WTZi).

Wie kan worden aangemerkt als topfunctionaris?

Indien de WNT van toepassing is, is van belang na te gaan wie kan worden aangemerkt als topfunctionaris. Dat is met name relevant voor de bezoldigingsmaxima die de WNT stelt. In artikel 1.1, aanhef en onder b, nummer 5° van de WNT worden (o.a.) de volgende personen aangemerkt als topfunctionaris:

“de voorzitters en secretarissen van de openbare lichamen voor beroep en bedrijf, de hoogste ondergeschikte of de leden van de groep hoogste ondergeschikten aan het bestuur en degene of degenen belast met de dagelijkse leiding van het gehele openbaar lichaam”

Om te achterhalen welke personen bij een WNT-instelling als topfunctionaris kunnen worden aangemerkt, is de officiële relatie tot die persoon van belang maar ook de feitelijke taken. Een functietitel of de formele benoeming is niet altijd doorslaggevend. Ook iemand die op papier bijvoorbeeld adviseur is, maar in de praktijk leiding geeft aan de gehele organisatie, moet soms als topfunctionaris worden aangemerkt. Bij het bepalen wie topfunctionaris binnen een organisatie is, is naast de formele situatie, dus ook de feitelijke situatie relevant.

Tot slot

In dit artikel hebben wij verkend hoe kan worden bekeken of de WNT van toepassing is en wie als topfunctionaris geldt. Iedere organisatie en feitelijke situatie is anders, daarom raden wij u aan u hierover goed te laten adviseren. Mocht u tegen dergelijke vragen aanlopen, kunt u gerust contact met ons opnemen.