Wmcz 2018: medezeggenschap en inspraak

De Wet medezeggenschap cliënten zorginstellingen 2018 (hierna: ‘Wmcz 2018’) zal naar verwachting medio dit jaar in werking treden. Het stond al lang op stapel en eindelijk is het zo ver. In de markt is er al lang en veel over gesproken. De wet blinkt niet op alle punten uit in helderheid. Zo is het toch een kleine puzzel om te bepalen of je als zorginstelling wel of niet onder de wet valt.

Wat wel duidelijk is, is dat er iets gaat veranderen in de zeggenschap van de cliënten. Het belang van medezeggenschap werd al breed gedeeld en de huidige regelgeving behoefde aanscherping. Uitgangspunt is dat bij het leveren van goede zorg onder meer de behoefte van de cliënt centraal staat. De cliënt kan individueel zijn mening geven maar (of beter: en ook) als collectief.

Ook in de agenda Goed Bestuur van het Ministerie van VWS staat de medezeggenschap hoog genoteerd. In deze agenda worden meerdere maatregelen ingezet om te komen tot verbetering van de kwaliteit van bestuur. Cultuur van de organisatie staat daarbij ook centraal. Hoe kom je tot een omgang met elkaar waarbij er openheid is en wensen en behoeften besproken kunnen worden?

Kortom, het hele zorgveld is in beweging en gericht op medezeggenschap en inspraak van de cliënt.

De Wmcz 2018 geeft bijzondere regels van inspraak voor instellingen die er op gericht zijn cliënten er langdurig te laten verblijven. De Wmcz 2018 geeft ook regels over welke instellingen een cliëntenraad dienen te hebben. Daarbij is het van belang om te weten wat het verschil is tussen zeggenschap, medezeggenschap en inspraak. De memorie van toelichting bij de Wmcz 2018 zegt daar het volgende over:

Zeggenschap: is de bevoegdheid om besluiten te nemen die de zorginstelling binden.

Medezeggenschap: is de bevoegdheid om invloed uit te oefenen op de besluitvorming in een zorginstelling

Inspraak: is de mogelijkheid van een individuele cliënt om direct jegens de zorgaanbieder zijn wensen en mening kenbaar te maken.

Hoe gaat u als zorginstelling deze medezeggenschap en inspraak organiseren?

Inspraak

Artikel 2 Wmcz 2018:

1. De instelling die erop is ingericht cliënten langdurig te laten verblijven, stelt haar cliënten en hun vertegenwoordigers in de gelegenheid inspraak uit te oefenen in aangelegenheden die direct van invloed zijn op het dagelijks leven van de cliënten.
   .
2. De instelling informeert de desbetreffende cliënten alsmede hun vertegenwoordigers over hetgeen zij heeft gedaan met de resultaten van de inspraak.

De instellingen die onder dit artikel 2 vallen moeten de vereiste inspraak van cliënten dus organiseren. En niet alleen van cliënten maar ook van hun naasten en familieleden. Hoe doe je dat? De instelling is vrij om dit zelf vorm te geven en het is goed ook de cliënten en familieleden hierbij te betrekken. Wat past bij de instelling? U kunt denken aan huiskamer gesprekken, ideeënbussen, enquêtes etc. Het is niet alleen belangrijk voor het bestuur om deze gesprekken aan te gaan en ideeën en reacties op te halen als te laten zien wat het bestuur hiermee doet c.q. gedaan heeft. En waarover gaat deze inspraak? Denkt u aan onderwerpen als: de maaltijden, bezoek, activiteiten en huisregels.

Medezeggenschap(sregeling)

Is de instelling op basis van de Wmcz 2018 verplicht om een cliëntenraad in te stellen? Dan is de instelling ook verplicht om samen met deze cliëntenraad, of als er geen cliëntenraad is ingesteld of deze niet functioneert, na overleg met een representatief te achten delegatie van cliënten of hun vertegenwoordigers dan wel met een representatief te achten organisatie van cliënten, een medezeggenschapsregeling op te stellen.

De medezeggenschapsregeling is een schriftelijk document waarin het volgende wordt geregeld:

• het aantal leden van een cliëntenraad;
• de wijze van benoeming en ontslag van de leden van de cliëntenraad;
• welke personen tot lid van de cliëntenraad worden benoemd;
• de zittingsduur van de leden.

Ook wordt in deze medezeggenschapsregeling vastgelegd op welke wijze de cliëntenraad wordt betrokken bij de voorbereiding van een besluit tot:

• wijziging van de doelstelling of de grondslag van de instelling;
• een fusie of duurzame samenwerking waarbij de instelling is betrokken;
• een overdracht van de zeggenschap over de zorg of een onderdeel daarvan;
• een ingrijpende verbouwing, nieuwbouw of verhuizing van een instelling die erop is ingericht cliënten langdurig te laten verblijven, en
• de selectie en benoeming van personen die leiding geven aan degenen die zorg verlenen aan cliënten, indien het een instelling betreft die erop is ingericht cliënten langdurig te laten verblijven.

Het hebben van deze medezeggenschapsregeling is een verantwoordelijkheid van de instelling. Heeft u vragen over het organiseren van inspraak, de medezeggenschapsregeling of hulp nodig bij het opstellen, aarzelt u dan niet om contact met ons op te nemen.