NZa publiceert beleidsregel handhaving jaarverantwoording zorg 2021

Met de inwerkingtreding van de Wet Toetreding Zorgaanbieders (WTZa) en de aWTZa (aanpassingswet Wet Toetreding Zorgaanbieders) per januari 2022 ligt het toezicht op de jaarverantwoording zorg niet langer bij de Inspectie voor Gezondheidszorg en Jeugd (IGJ), maar bij de Nederlandse Zorgautoriteit (NZa). De NZa heeft recent een beleidsregel vastgesteld waarin wordt uiteengezet hoe de NZa zal toezien op de financiële jaarverantwoording van het jaar 2021.

Wie moeten er over het jaar 2021 verantwoorden?

In 2021 en daarvoor gold de Wet Toelating Zorginstellingen (WTZi), en de daarbij horende Regeling verslaggeving WTZi. Een bepaalde groep aanbieders was verplicht zijn jaarverantwoording openbaar te maken; zoals medisch specialistische instellingen, instellingen met meer dan 50 zorgverleners en instellingen voor thuiszorg. Een grote groep zorgaanbieders hoefde tot aan de inwerkingtreding van de WTZa van begin dit jaar echter geen jaarverantwoording af te leggen. Dat is vanaf 2022 anders. In principe moeten nu (bijna) alle zorgaanbieders een jaarverantwoording afleggen.

De NZa ziet weliswaar per 2022 ook al toe op de naleving van de verslaglegging over 2021, maar dat  betekent niet dat alle zorgaanbieders die onder de WTZa een jaarverantwoording moeten afleggen, dit voor 2021 moeten doen. De beleidsregel is dus relevant voor de groep zorgaanbieders die de jaarverantwoording onder het oude stelsel (WTZi) al verplicht waren te doen. Het enige wat voor hen anders is, is dat de NZa het stokje overneemt van de IGJ voor wat betreft het toezicht.

Welke regime moet worden gevolgd voor de verantwoording over jaar 2021?

Het verslagjaar 2021 is een jaar  waarin de regels van de WTZi golden. Maar de verantwoording vindt plaats in 2022, waarin de WTZa al geldt. Op welke manier er nu moet worden verantwoord staat in artikel 16 van de Regeling Openbare Jaarverantwoording WMG. Daarin is – kort samengevat- bepaald dat dit gaat volgens de regels van de WTZi.

Met betrekking tot overgangsjaar 2021 is het voor micro zorgaanbieders nog mogelijk om zowel een vereenvoudigde als een volledige openbare verantwoording aan te leveren. Over verslagjaar 2022 is dat niet meer mogelijk.

Krijgen aanbieders nog een reminder van de NZa?

De NZa geeft aan dat zij verschillende stappen onderneemt de aanbieder te herinneren aan de verantwoordingsplicht. In november en in april of mei zullen e-mails worden verstuurd met de herinnering. De jaarverantwoordingsplicht blijft echter de eigen verantwoordelijkheid van de zorgaanbieder. Het gaat hier daarnaast om aanbieders die in de WTZi ook een jaarverantwoording moesten afleggen, dus die als het goed is op de hoogte zijn van deze verplichting.

Jaarverantwoording zorg 2021 – hoe zal de NZa handhaven?

De jaarverantwoording moet jaarlijks voor 1 juni worden gepubliceerd zijn. Voor het verslagjaar 2021 is dat dus 1 juni 2022. De NZa stuurt een voornemen tot het opleggen van een ‘last onder dwangsom’ (een soort boete voor elke dag dat je niet aan de verplichting voldoet) aan de zorgaanbieder die niet binnen die termijn zijn jaarverantwoording heeft gepubliceerd. In die brief met dat voornemen wordt de gelegenheid aan de zorgaanbieder geboden om aan te geven waarom de NZa af zou moeten zien van een last onder dwangsom. Dat laatste is vaak lastig omdat de regelgeving hieromtrent streng is en er weinig goede redenen zijn niet binnen de termijnen te verantwoorden. Zo is het de vraag wat er gebeurt als de accountant wegens capaciteitstekort domweg niet voldoende tijd heeft om tijdig de nodige werkzaamheden te verrichten.

Nza: het opleggen van een last onder dwangsom

Als de NZa besluit tot het opleggen van de last dwangsom wordt deze per aangetekende post gestuurd waarna de zorgaanbieder 4 kalenderweken de tijd heeft om de jaarverantwoording alsnog te doen. Daarna begint de zogenaamde verbeuringstermijn van tien weken te lopen. Voor elke week dat de zorgaanbieder nog altijd niet aan zijn verplichtingen voldoet, wordt bij het nalaten van een volledige jaarverantwoording €1.000,- per week opgelegd (dus maximaal €10.000). Bij het nalaten van de vereenvoudigde verantwoording is dat bedrag lager, namelijk €500 per week, met een max. van €5.000. Blijft de zorgaanbieder in gebreke met het publiceren? Dan kan een tweede last onder dwangsom worden opgelegd, met hogere bedragen (€2500 per week voor volledige verantwoording met een max. van €25.000 euro en €1250 per week voor de vereenvoudigde verantwoording met en max. van €12.500).

Het totale bedrag van de last onder dwangsom wordt uiteindelijk in zijn geheel geïncasseerd.

Als er na het verstrijken van al die weken nog steeds geen jaarverantwoording is gepubliceerd, is er de mogelijkheid tot een onderzoek naar de ordelijkheid en controleerbaarheid van de bedrijfsvoering, een bestuurlijke boete en zelfs een strafrechtelijk onderzoek.

Is er iets te doen tegen de last onder dwangsom?

De mogelijkheid tot bezwaar en beroep staan hiertegen open. Dat geldt voor zowel de last onder dwangsom als de invorderingsbeschikking. Er is geen bezwaar en beroepsmogelijkheid voor de brief waarin de NZa het ‘voornemen’ tot het opleggen van een last onder dwangsom medegedeeld. Zoals beschreven kan de zorgaanbieder daar wel zijn zienswijze over geven. Het is raadzaam advies in te winnen op het moment dat u dit voornemen krijgt toegezonden

Hulp nodig?

Ben je benieuwd welke WTZa-verplichtingen er gelden voor uw zorginstelling, bekijk dan onze WTZa-wizard.

Wat betekent de Wtza voor uw zorgorganisatie? Controleer het via de Wtza-wizard.

De Wtza brengt verschillende – ook nieuwe – verplichtingen met zich voor zorgorganisaties. Via onze Wtza-wizard kunt u door middel van het beantwoorden van een aantal simpele vragen snel in beeld krijgen wat uw verplichtingen zijn ten aanzien van:

• de Wtza meldplicht
• de Wtza vergunningplicht
• het intern toezicht op grond van de Wtza
• de jaarverantwoording op grond van de Wtza
• de financiële bedrijfsvoering op grond van de Wtza 

Zie ook:

• Let op: Wet toetreding zorgaanbieders op komst!
• De Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza): de verplichtingen op een rij.
• De Uitvoeringsregeling Wtza definitief: aandachtpunten
• Let op: controleer CIBG-brief over de Wtza
• De Wtza: belangrijkste verplichtingen voor mondzorgaanbieders vanaf 1 januari a.s.
• De (A)Wtza en extern toezicht door de NZa
• Luister ook naar de podcast “Wet toetreding zorgaanbieders (Wtza): welke verplichtingen komen er op zorgaanbieders af?”